Hoofdlijnen

Inleiding

Resultaat
(-/- is een nadeel, + is een voordeel)
De jaarstukken 2023 sluiten met een voordelig resultaat van € 1.183.777. Het geraamde nadelige resultaat na wijziging is € 6.131.902 waarvan het verloop hieronder wordt weergegeven. Ten opzichte van de begroting na wijziging is dus sprake van een voordelig verschil van afgerond € 7.315.679.

Toelichting op hoofdlijnen

Het totale voordeel van € 7.315.679 wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende afwijkingen (groter dan € 250.000) ten opzichte van de ramingen waarbij is aangegeven of deze incidenteel of structureel zijn.

1. Er was in 2023 een budget van € 620.000 voor de organisatieontwikkeling. Een bedrag van € 491.000 is nog niet besteed en bedoeld voor het vervolg in 2024.
2. De hogere Algemene uitkering (€ 3.000.000) is ontstaan door de verwerking van de september- en de decembercirculaire. In deze circulaires zitten onder andere een uitkering uit het BTW-compensatiefonds, een energietoeslag, compensatie voor de invoeringskosten van de Omgevingswet en bijstelling van de aantallen bij diverse maatstaven.
3. Van het Rijk is een specifieke uitkering voor de hogere energielasten van openbare zwembaden MEOZ ('Meerkosten Energie Openbare Zwembaden') ontvangen. De specifieke uitkering (voordeel € 518.000) is voor dekking van de hogere energielasten 2022 en 2023.
4. Betreft de vrijval van de gevormde reserve voor incidentele afschrijvingslasten locatie Vestersbos (restant boekwaarde/sloopkosten). De afschrijvingslasten zijn in de begroting 2023 vanwege uitstel doorgeschoven in afwachting van besluitvorming ten aanzien van de ontwikkeling op deze locatie. Per abuis is de hiervoor geraamde dekking uit de reserve kapitaallasten niet doorgeschoven waardoor een nadeel is ontstaan van € 1.500.000.
5. Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen wij een vergoeding vanuit het Rijk. We zien een voordeel van € 240.000 in lagere uitgaven voor leefgeld. Verder is er een voordeel gerealiseerd van € 735.000 op de normbedragen voor de opvangplekken. In totaal een voordeel van € 975.000.
6. Aan het eind van het jaar werd de specifieke uitkering IZA (Integraal Zorg Akkoord) vastgesteld. Omdat deze gelden niet zijn geraamd betekent dit een voordeel van € 350.000.
7. De voorziening dubieuze debiteuren wordt jaarlijks bijgesteld o.b.v. de opgave van de RSD de Liemers. Door afname van het aantal dubieuze debiteuren is het voordeel voor 2023 € 256.000.
8. Door ondersteuning van de minima bij het voldoen van de energierekening (energietoeslag) is er een nadeel ontstaan van € 1.461.000. Er zijn via de algemene uitkering (decembercirculaire 2023) extra aanvullende middelen ontvangen voor betaling van de toeslagen en de uitvoering hiervan. De van het Rijk ontvangen aanvullende middelen zijn voldoende voor dekking van de hogere uitgaven.
9. Door een lagere bijdrage aan de MGR (Modulaire gemeenschappelijke regeling) en Scalabor B.V. is er een voordeel ontstaan van € 279.000.
10. De zorgkosten Wmo (hulp bij het huishouden, begeleiding en behandeling) laten een voordeel zien. We hebben geprobeerd om de uitgaven in de hand te houden door in te zetten op:

- Scherper indiceren door de consulenten zelf de doelen te laten stellen. Tot en met 2022 stelden de zorgaanbieders van begeleiding de doelen. Vanaf 2023 wordt er dus strakker geëvalueerd en meer toegewerkt naar afschalen van de ondersteuning.
- Betere afstemming en samenwerking met Algemeen Maatschappelijk Werk (meer dan 10% van de meldingen voor Wmo begeleiding doorgezet naar AMW);
- Meer afstemming met Veilig Thuis door aan de voorkant al mee te denken, dus voordat er werkelijk een Wmo-melding wordt gemaakt.
In totaal melden we voor de zorgkosten Wmo een voordeel van € 640.000.

11. In 2023 zijn meerdere initiatieven opgezet om de zorgkosten om te buigen. Een deel is gericht op het verbeteren van de kwaliteit en doelmatigheid van onze medewerkers. Verder is er een aanmeldteam gestart met als doel inwoners zoveel mogelijk te wijzen op de voorliggende voorzieningen en te helpen met de juiste indicatiestelling. Een ander belangrijke ingreep is het uitbreiden van het hulpaanbod gericht op preventie. Denk hierbij aan Buurtgezinnen, Homestart en Maatschappelijk Werk op school. Wij zien dat deze initiatieven effect hebben op het gebied van begeleiding en behandeling. Op het gebied van begeleiding en behandeling zien we positieve ontwikkelingen.

Op het gebied van verblijf, waaronder ook pleegzorg en jeugdbescherming, zien we de ontwikkeling minder. Deze zorgvorm moet in principe alleen ingezet worden wanneer er geen alternatieven zijn. Daarbij worden veel van deze verblijfskosten door derden geïndiceerd. We hebben daar slechts een geringe invloed op.
In totaal melden we een voordeel op de zorgkosten voor jeugd van € 1.240.000.

12. In 2023 hebben we een aantal calamiteiten gehad (afgebroken PVC buizen), waaronder de Zwanenwaay in Babberich, Koestraat in Lathum en Heilige Huisjes in Zevenaar. Hiervoor en in verband met ziekte is extra capaciteit ingehuurd. Daarnaast is in 2023 sprake geweest van de huur van een kolkenzuiger in verband met noodzakelijk onderhoud en reparaties. Tezamen een nadeel van € 384.000.
13. Door een incorrecte verlaging van de raming op de opbrengsten van rioolheffing (had eigenlijk met de reserve verrekend moeten worden) melden we hier een financieel-administratief voordeel van € 461.000.
14. Voor de jaarlijkse herziening van de grondexploitaties (GREX) heeft een integrale doorrekening plaatsgevonden op basis van actuele marktontwikkelingen zoals prijspeil-correcties en grondopbrengsten op basis van de grondprijsbrief. Deze ontwikkelingen hebben onder andere gezorgd voor een per saldo voordeel van € 655.000.
15. Er is een voordeel ontstaan van € 792.000 aan leges ontvangsten. Dit kan mede verklaard worden doordat in het vierde kwartaal 2023 nog een aantal omgevingsvergunningen vergund is voor grote bouwprojecten.

Weerstandsvermogen en risicobeheersing

Weerstandsvermogen is de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico's die zich binnen onze gemeente kunnen manifesteren. De weerstandscapaciteit zijn de middelen en de mogelijkheden waarover een gemeente beschikt of kan beschikken om niet begrote kosten te dekken. Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, wordt de benodigde weerstandscapaciteit (risico's) afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

                                                               Benodigde weerstandscapaciteit                             10.850.000

De nu berekende ratio duidt op een voldoende weerstandsvermogen om de risico’s af te dekken.