Financiele kengetallen
Algemeen
De financiële kengetallen geven u een globaal inzicht in de financiële positie van onze gemeente. De kengetallen moeten in samenhang worden bezien, omdat ze alleen gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een goed beeld geven van de financiële positie van onze gemeente.
Baten
Bij het bepalen van de kengetallen wordt bij de meeste kengetallen een waarde gedeeld door de totale baten, exclusief mutaties reserves. In meerdere gevallen wijken kengetallen af van de begroting of rekening van vorig jaar omdat de totale baten zijn gewijzigd. In het onderstaande tabel is daarom het verloop van de totale baten weergegeven, die sterk wordt beïnvloed door de baten die samenhangen met de grondexploitaties.
Doordat de werkelijke baten in 2023 weinig afwijken van 2022, zullen de benoemde kengetallen in 2023 weinig veranderen in vergelijking tot 2022 (bij gelijkblijvende noemers). Echter de baten zoals opgenomen in de begroting 2023 waren aanzienlijk lager dan de werkelijke baten in 2023. De hogere werkelijke baten hebben een verlagend effect op de kengetallen ten opzichte van de begroting 2023 (bij gelijkblijvende noemers).
Bij het beschouwen van de ontwikkeling is bovenstaande van belang om mee te wegen.
Financiële kengetallen
Financiële kengetallen | Rekening 2022 | Begroting 2023 | Rekening 2023 |
|---|---|---|---|
1.a Netto schuldquote | 56,2% | 79,3% | 56,1% |
1.b Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 46,4% | 68,8% | 45,7% |
2. Solvabiliteitsratio | 33,4% | 24,5% | 30,3% |
3. Structurele exploitatieruimte | 3,3% | 0,4% | -1,5% |
4. Grondexploitatie | 15,1% | -0,5% | 10,0% |
5. Belastingcapaciteit | 92% | 92,3% | 87% |
Onderstaand een nadere uitleg van de ontwikkelingen in de financiële kengetallen.
1. Netto schuldquote
De netto schuldquote bestaat uit twee kengetallen:
a. netto schuldquote: dit kengetal geeft inzicht in het niveau van de gemeentelijke schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft een indicatie van de mate waarin de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie drukken. Hoe lager het percentage hoe beter. De VNG adviseert om 130% als maximum norm te hanteren en daarboven de schuld af te bouwen.
b. netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen: Om inzicht te verkrijgen in hoeverre er sprake is van doorlenen wordt de netto schuldquote zowel in- als exclusief doorgeleende gelden weergegeven (netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen).
Voor onze gemeente bedraagt het werkelijke percentage van de netto schuldquote in 2023 56,1% (peildatum 31-12-2023) en wijkt af met 23,2% ten opzichte van de (primitieve) begroting 2023. Bij de primitieve begroting werd nog rekening gehouden met een hogere financieringsbehoefte vanwege met name hoge investeringslasten. Samen met het lagere totaal aan baten in de primitieve begroting verklaart dit het grote verschil tussen de begroting en de rekening 2023.
2. Solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Voor onze gemeente zien we een licht verminderde solvabiliteitsratio van 33,4% (2022) naar 30,3%. De daling wordt veroorzaakt door een hoger balanstotaal. Het eigen vermogen is niet veel gemuteerd ten opzichte van 2022.
3. Grondexploitatie
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie is ten opzichte van de totale baten. In onze gemeente is sprake van 'in exploitatie genomen bouwgronden' die grotendeels bestaat uit grondexploitaties Zevenaar-Oost en Babberich.
Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie is ten opzichte van de totale (geraamde) baten. De boekwaarde van de grondexploitaties is in 2023 afgenomen ten opzichte van 2022. Ten opzichte van de inschatting bij de begroting is de waarde van de grondexploitatie hoger uitgevallen. Bij het opstellen van de primitieve begroting gingen we er nog vanuit dat enkele kavels op 7Poort per eind 2022 verkocht zouden zijn. Dit is echter vertraagd, hierdoor is de boekwaarde van de grondexploitatie per ultimo 2023 nog hoger dan verwacht. Ook is er in 2023 een nieuwe grondexploitatie geopend; Vastgoedlocaties. Dit verklaart het grote verschil tussen begroting en rekening.
4. Structurele exploitatieruimte
Voor de beoordeling van de financiële positie is het ook van belang te kijken naar de structurele baten en structurele lasten. Structurele baten zijn bijvoorbeeld de Algemene uitkering en de opbrengsten uit de onroerende zaakbelasting. Dit kengetal geeft aan hoe groot de structurele exploitatieruimte is. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten te dekken. Dit kengetal is relevant voor de beoordeling van de financiële positie, omdat het van belang is om te weten welke structurele ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is.
In de verschillende P&C-documenten informeren wij u over de tot dan toe recente ontwikkelingen.
5. Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht in de belastingdruk van de gemeente ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Het landelijk gemiddelde is gebaseerd op de gegevens van het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO), die jaarlijks een rapport opstelt over de ontwikkeling van de lokale lasten. In de berekening zijn meegenomen de OZB-lasten, rioolheffing en afvalstoffenheffing voor een gemiddeld gezin. Onze gemeente zit met 87% ruim onder het landelijk gemiddelde. De daling is voornamelijk te verklaren door de stijging van het landelijke gemiddelde. De totale lasten van onze gemeente zijn gedaald met bijna 1% ten opzichte van 2022. De woonlasten van het landelijke gemiddelde zijn gestegen met 4,8%.
