Wat hebben we gedaan?

Bij de actualisatie van onze woonvisies kijken we kritisch naar de bestaande beleidsregels: waar zitten belemmeringen en knelpunten. We zetten in op sneller en efficiënter werken. We nemen de woonbehoefte van specifieke doelgroepen zoals spoedzoekers, jongeren, CPO-initiatiefnemers, statushouders, 'reizigers', woon-zorgvragers en arbeidsmigranten mee. Ook nemen we de kwaliteit van de bestaande voorraad en verduurzaming mee. We stimuleren het toevoegen van meer levensloopbestendige woningen of het levensloopbestendig maken van de huidige voorraad, maar ook versnelde realisatie van flexwoningen nemen we hierin mee.

Stand van zaken

Vorig jaar zomer zijn wij gestart met het vernieuwen van de Woonvisies binnen de gemeente Zevenaar. Dat moet uiteindelijk worden omgezet naar een Woonzorgvisie voor de komende 5 jaar. Daar is de raad over geïnformeerd middels in een raadinformatiebrief van 18 juli.  
Wij zijn gestart met een beeldvormende fase. Hierin is een inventarisatie van bestaand beleid en een analyse in beeld gebracht van hetgeen we in de woningmarkt te doen hebben. Vervolgens zijn we gestart met de oordeelvormende fase. In deze stap hebben we de opgehaalde beelden over de toekomstige opgaven naar een visie op de toekomst vertaald: welke oplossingsrichtingen passen bij de opgaven en ambities? Dat hebben we gedaan in samenwerking met collega’s, college, raad en de stakeholders. Ook hebben we drie inwonersavonden georganiseerd over het thema wonen en zorg voor nu en de toekomst.  Daarnaast hebben wij bewoners bevraagd via een enquête. Al deze informatie is tijdens een laatste sessie met bestuurders van de stakeholders; woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties, besproken. Nu wordt er gewerkt aan het schrijven van de woonzorgvisie en afstemmen met de belanghebbenden om vervolgens voor te leggen aan de raad.

Een doorstroommakelaar adviseert inwoners (op eigen verzoek) over welke woonsituatie het beste bij hen past. We vragen hiervoor bij een provincie een bijdrage aan vanuit de Verhuiscoachregeling.

Stand van zaken

In het collegeprogramma is vermeld dat er geëxperimenteerd zal worden met een doorstroommakelaar. Wij achten het juiste moment nog niet aangebroken om hiermee van start te gaan. Momenteel is het aanbod aan geschikte woningen voor de doelgroep nog te beperkt. We gaan in kaart brengen welke woningen geschikt (te maken) zijn voor de doelgroep en hoe we nieuwe woningen kunnen realiseren om doorstroming te bevorderen. Op deze wijze zijn we in staat om de "doorstroommakelaar" effectief in te zetten. De verwachting is dat wij begin 2025 een start met de doorstroommakelaar kunnen maken.

Voorstel raad

Wij stellen een nieuwe woonzorgvisie op, waarin dit onderwerp wordt opgenomen.

In de prestatieafspraken met de woningcorporaties zetten we in op het toevoegen van sociale huurwoningen (30% van de toegevoegde woningvoorraad) en middeldure huurwoningen. Daarnaast zetten we in op verduurzaming bij bestaande woningen en bespreken we de rollen, taken en verantwoordelijkheden van de corporaties.
In de raamovereenkomst met de corporaties is 25% sociale huur opgenomen, deze passen we aan naar 30%. Wij hebben geen beleid op middeldure woningen, dit is ook niet opgenomen in woonvisies. Dat gaan we nu wel doen. Hiervoor is het nodig om de woonvisies te actualiseren. Daarin gaan we opnieuw de definitie bepalen van wat we betaalbaar vinden, rekening houdend met de huidige marktsituatie en prijsontwikkeling. Daarbij kijken we ook naar instrumenten zoals erfpacht en startersleningen.

Stand van zaken

De afspraken voor 2024 zijn in 2023 gemaakt. Wij hebben in 2023 uitvoerig besproken hoe het proces met betrekking tot het maken van de prestatieafspraken verbeterd kan worden. Op basis van de nieuwe woonzorgvisie gaan wij de afspraken op een andere manier invullen/opstellen. Meer resultaat gericht en voor meerdere jaren. Dit op verschillende gebieden, waaronder sociaal-maatschappelijke vraagstukken, de ontwikkeling van de woningvoorraad en verduurzamingsplannen.

In dit plan staat aangegeven welke woningbouw (nieuwbouw) op welke locaties de komende jaren plaatsvindt. Dit plan is afgestemd op de woningbouwbehoefte.
Wij streven naar een continue bouwstroom door het toevoegen van 150-200 woningen per jaar. Wij kijken naar mogelijkheden om woningen sneller te realiseren. Bouwen met nieuwe technieken, bijvoorbeeld fabrieksmatig (prefab) en alternatieve materialen zoals hout, bieden kansen voor versnelling van de realisatietijd. Daarnaast bekijken we hoe wij het proces nog effectiever kunnen inrichten.
Voor leegkomende of leegstaande gebouwen bekijken we of deze een nieuwe functie kunnen krijgen, bij voorkeur wonen. We gaan hiervoor het gesprek aan met eigenaren van leegstaande objecten om te kijken of deze zich lenen voor functieverandering. Dit kan het geval zijn voor individuele objecten maar ook voor een groter gebied dat om herstructurering vraagt. Als het om ons eigen vastgoed gaat zetten we in op een combinatie van maatschappelijke functies en wonen.
Er moet voldoende capaciteit zijn om goed uitvoering te kunnen geven aan de ambitieuze bouwopgaven (meer bouwen, strakke vergunningverlening) en om uitvoering te kunnen geven aan de Omgevingswet (o.a. kortere procedures, participatie, integrale besluitvorming).

Stand van zaken

De ambitie voor de woningbouw is het toevoegen van 150 tot 200 woningen per jaar. In 2023 zijn er ca. 100 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad. Voor de komende jaren zitten er echter voldoende woningen in het programma om de gemiddelde jaarproductie te kunnen bereiken. Dit neemt niet weg dat we te maken hebben met een aantal complicerende factoren op de woningmarkt. Naast de bekende problemen met betrekking tot hoge bouw- en materiaalkosten, gebrek aan personeel, beperking van de leencapaciteit van kopers en de beschikbaarheid van energie, ervaren wij de meeste last van de afhankelijkheid van externe partijen door het ontbreken van eigen grondposities. We hebben daarom gewerkt aan het voeren van een meer actief grondbeleid en hebben WVG gevestigd om meerdere locaties binnen onze gemeente. Dit om actief gronden voor toekomstige woningbouwontwikkelingen aan te kopen. Dit alles met als doel om meer regie te kunnen voeren op de woningbouwproductie.

Regionale samenwerking is belangrijk om doelstellingen te behalen die wij niet op lokale schaal kunnen bereiken. In de regio geven we uitvoering aan twee speerpunten:

• Wonen in balans: Versnellen van de woningbouw (uitvoering Woondeal).
• Leefomgeving: Verbinden van de ruimtelijke opgaven (Opstellen verstedelijkingsstrategie en het ondertekenen van het verstedelijkingsakkoord).

Stand van zaken

Onze regio kent een groot tekort aan woningen. Het doel van de opgave binnen de groene groeiregio is het terugbrengen van dit woningentekort. Doel is de komende jaren alle energie te richten op het bouwen van voldoende betaalbare woningen. Op een manier zodat een goede balans tussen stedelijke ontwikkeling en het buitengebied behouden blijft. De regionale agenda voor groene groeiregio bestaat uit twee speerpunten:

• Wonen in Balans: versnellen van de woningbouw (Woondeal 2.0)
• Leefomgeving: verbinden van de ruimtelijke opgave (Verstedelijkingsstrategie A-N-F en Groene Metropool 2120)

De raad is geïnformeerd over de vorderingen en resultaten in de Groene Metropool Regio, ingezoomd op Zevenaar, met een raadsinformatiebrief.

Naar verwachting treedt op 1 januari 2023 de Omgevingswet in werking. Of dat ook de definitieve datum is, zal in oktober blijken. Belangrijk is namelijk dat de ICT-problemen verholpen zijn. De implementatie van de Omgevingswet heeft een structureel effect op de gemeente als organisatie (groeiende, krimpende en veranderende capaciteit, legesopbrengsten, vervallen taken en nieuwe taken). Daarbij biedt de stelselwijziging veel decentrale beleidsruimte (keuzevrijheid) die effect gaat hebben op de organisatie en de financiën. De VNG heeft in samenwerking met een aantal gemeenten het Structureel Effectenmodel Omgevingswet ontwikkeld. Aan de hand van dit model zijn de structurele effecten van de Omgevingswet in beeld gebracht. Omdat er nog inhoudelijke beleidskeuzes gemaakt moeten worden is uitgegaan van een aantal aannames over o.a. vroegtijdige participatie, overname van de zogenaamde bruidsschat en de opzet van de nieuwe omgevingsplannen (globaal of gedetailleerd). De beschikbaar gestelde budgetten voor de invoering van de Omgevingswet zijn deels nog beschikbaar voor de transitiefase, maar behoeven wellicht nog aanvulling.

De Omgevingswet vereist het vaststellen van een omgevingsvisie en 1 omgevingsplan voor het gehele grondgebied van de gemeente. Bij het opstellen van de omgevingsvisie en het omgevingsplan onderzoeken we ook de mogelijkheden voor welstandsvrij bouwen en houden we de taakstelling van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit tegen het licht. Ook verkennen we of (gedeelten van) werklocaties te transformeren zijn naar woongebieden.

Stand van zaken

De Omgevingswet is op 1 januari 2024 in werking getreden. De implementatie van de Omgevingswet heeft een structureel effect op de gemeente als organisatie (groeiende, krimpende en veranderende capaciteit, legesopbrengsten, vervallen taken en nieuwe taken). Daarbij biedt de stelselwijziging veel decentrale beleidsruimte (keuzevrijheid) die effect gaat hebben op de organisatie en de financiën. De VNG heeft in samenwerking met een aantal gemeenten het Structureel Effectenmodel Omgevingswet ontwikkeld. Aan de hand van dit model zijn de structurele effecten van de Omgevingswet in beeld gebracht. Omdat er nog inhoudelijke beleidskeuzes gemaakt moeten worden is uitgegaan van een aantal aannames over o.a. vroegtijdige participatie, overname van de zogenaamde bruidsschat en de opzet van de nieuwe omgevingsplannen (globaal of gedetailleerd). De beschikbaar gestelde budgetten voor de invoering van de Omgevingswet zijn deels nog beschikbaar voor de transitiefase, maar behoeven wellicht nog aanvulling. Hier komen wij in 2024 bij u op terug.

De Omgevingswet vereist het vaststellen van een omgevingsvisie en één omgevingsplan voor het gehele grondgebied van de gemeente. Met de Omgevingsvisie is een aanvang gemaakt. Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet vormen alle fysieke regelingen (o.a. de vastgestelde bestemmingsplannen en verordeningen) het tijdelijk omgevingsplan.

Inwoners betrekken we meer en op het juiste moment bij de ruimtelijke ordening en wonen o.a. bij gebiedsgericht werken, omgevingsvisie en bouwplannen. Dit sluit aan op het nog op te stellen gemeentebrede participatiebeleid. Voor het toetsen van initiatieven werken wij met de omgevingstafel. Een omgevingstafel is een overlegstructuur waarbij een initiatief voor een ruimtelijk project vanuit verschillende invalshoeken (o.a. ruimtelijk, wonen, natuur, milieu, fysieke en sociale leefomgeving) wordt bekeken en beoordeeld. Deze is nog zeer intern gericht, maar gaan we uitbreiden en meer naar buiten richten.
Wij kijken kritisch naar het idee van de conceptaanvraag zoals wij deze momenteel hanteren. We toetsen in een vroeg stadium (idee fase) het initiatief op kansrijkheid. Hierdoor geven we wooninitiatieven van inwoners en ontwikkelaars meer kans en we kunnen sneller besluiten. Ook voorkomen we hiermee dat een initiatiefnemer veel voorbereidingskosten moet maken. Bij het herinrichten van een wijk, zetten we in op wijkgericht werken.

Stand van zaken

Woningbouwplannen
Om de plannen te beoordelen, maken we momenteel actief gebruik van de omgevingstafel. Deze aanpak is voornamelijk intern gericht. Tijdens de omgevingstafel worden de aanvragen integraal besproken en voorzien van een advies voor verdere behandeling.

Locaties voor reizigers (woonwagens).
Voor het vraagstuk rondom het tekort aan woonwagenlocaties hebben we met de sector een plan opgesteld. Doel is te kunnen voorzien in de behoefte aan standplaatsen op bestaande locaties of nieuwe locaties. In 2023 is gestart met de uitvoering. Samen met een klankbordgroep van woonwagenbewoners en belanghebbenden hebben we dit proces inmiddels opgepakt.

Integraal gebiedsgericht werken
Er zijn twee pilots uitgevoerd om te onderzoeken op welke wijze de integraliteit van het fysieke- en het sociale domein vorm gegeven kan worden. Eén pilot vond plaats in de wijk De Methen en een andere in Babberich. Het proces rondom de pilots is geëvalueerd om een weloverwogen keuze te maken hoe gaan we verder met integraal wijkgericht werken. Daarvoor is een advies opgesteld, dat wordt in het 1e kwartaal van 2024 voorgelegd aan het college. Doelstelling is om de uitvoering in het 3e kwartaal ter hand te nemen.

Op basis van de samenwerkingsovereenkomst die in oktober 2020 gesloten is met de gemeenten Arnhem, Duiven, Rheden, Westervoort, het waterschap Rijn en IJssel, de provincie Gelderland, de staat der Nederlanden en Natuurmonumenten nemen we in 2022 een besluit over toezegging van financiën voor de uitvoering van maatregelen in het Rivierklimaatpark. Van de gemeente Zevenaar wordt een bijdrage verwacht voor

• Het verbeteren (verkeersveiliger maken) van de Marsweg.
• De opwaardering van de entrees van het gebied.
• Een algemene kwaliteitsimpuls.
• De aanleg van struinroutes.

In 2023 is opdracht verleend aan IJsselpoortpartners, een samenwerking tussen verschillende ingenieursbureaus, om te komen tot de uitwerking van de voorkeursvariant. Afgelopen jaar is een systeemanalyse uitgevoerd en is ook gewerkt aan het ruimtelijk perspectief. Beide dienen als basis voor het verdere ontwerp van de voorkeursvariant om te komen tot een definitief ontwerp. Daarnaast is afgelopen jaar het participatieplan opgesteld voor verdere concretisering van de procedure en de participatie.

Beleidsindicatoren

Het aantal personen van 0 tot 20 jaar én 65 jaar of ouder per honderd personen van 20 tot 65 jaar ligt in gemeente Zevenaar t.o.v. provincie Gelderland procentueel 5,6% hoger in 2023.

Deze indicator betreft het gemiddelde totaalbedrag in euro’s per jaar dat een éénpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten (OZB + afvalstoffenheffing + rioolheffing). Het is een zo goed mogelijke inschatting op een bepaald moment. Hierdoor kan de uitkomst (licht) afwijken van andere publicaties. Voor afval en riool zijn we kostendekkendheid en voor de OZB hanteren we de inflatiecorrectie.

De indicator heeft betrekking op het gemiddelde totaalbedrag in euro’s per jaar dat een meerpersoonshuishouden betaalt aan woonlasten (OZB + afvalstoffenheffing + rioolheffing). Het is een zo goed mogelijke inschatting op een bepaald moment. Hierdoor kan de uitkomst (licht) afwijken van andere publicaties. Voor afvalbeheer en rioolbeheer zijn we kostendekkendheid en voor de OZB hanteren we de inflatiecorrectie.

Deze beleidsindicator is een zo goed mogelijke inschatting op een bepaald moment. De waarde kan daardoor licht afwijken van andere publicaties.
De stijging in 2023 ten opzichte van 2022 is 14%.
De ontwikkeling van de woningmarkt wordt conform landelijke verwachtingen als volgt geschat:
2023 --> 2024 +5%
2024 --> 2025 +5%

De ambitie voor de woningbouw is het toevoegen van 150 tot 200 woningen per jaar. In 2023 zijn er ca. 100 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad. Voor de komende jaren zitten er echter voldoende woningen in het programma om de gemiddelde jaarproductie te kunnen bereiken. Dit neemt niet weg dat we te maken hebben met een aantal complicerende factoren op de woningmarkt. Naast de bekende problemen met betrekking tot hoge bouw- en materiaalkosten, gebrek aan personeel, beperking van de leencapaciteit van kopers en de beschikbaarheid van energie, ervaren wij de meeste last van de afhankelijkheid van externe partijen door het ontbreken van eigen grondposities. We hebben daarom gewerkt aan het voeren van een meer actief grondbeleid en hebben WVG gevestigd om meerdere locaties binnen onze gemeente. Dit om actief gronden voor toekomstige woningbouwontwikkelingen aan te kopen. Dit alles met als doel om meer regie te kunnen voeren op de woningbouwproductie.