Wat heeft het gekost?

8.

8.1 Ruimte en leefomgeving - Invoering Omgevingswet
Voor de invoering van de Omgevingswet zijn ook middelen beschikbaar gesteld uit de algemene reserve. Begroot was € 486.000. De realisatie in 2023 bedroeg € 405.000. Dekking hiervan vindt voor € 274.000 plaats uit de middelen welke zijn opgenomen in de decembercirculaire 2023 voor invoeringskosten Omgevingswet. Eind 2023 resteert in de algemene reserve nog een bedrag van € 505.000. Bij de lasten een voordeel van € 81.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving - Bestemmingsplan buitengebied
Vanwege capaciteit is in 2023 minder tijd besteed aan dit plan dan vooraf was gepland. Het bestemmingsplan wordt nu in 2024 opgepakt. Hiervoor hebben we o.a. externe hulp ingeschakeld voor de beantwoording van de zienswijzen die op het plan zijn ingediend.  

8.1 Ruimte en leefomgeving - Ruimtelijke ordening
Het was de verwachting en de bedoeling dat nog negen (paraplu)bestemmingsplannen voor inwerkingtreding van de Omgevingswet opgesteld en beoordeeld zouden worden. Helaas is dit niet gelukt. Er is intern prioriteit gegeven aan de implementatie van de Omgevingswet en het doorvoeren van de minimale eisen. Sommige gemeentelijke paraplubestemmingsplannen zijn niet tijdig opgesteld. Een voorbeeld hiervan is het paraplubestemmingsplan Parkeren. Er is voor gekozen om eerst een evaluatie te doen van het parkeerbeleid alvorens een nieuw planologisch regime op te laten stellen. Een ander voorbeeld is het paraplubestemmingsplan Evenementen. Door het ontbreken van de benodigde beleidsstukken is het niet gelukt om dit plan voor de inwerkingtreding in procedure te brengen. Dit alles heeft geleid tot een voordeel in 2023 van € 42.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving - Dorpendeal Lathum
In november 2022 is de samenwerkingsovereenkomst dorpendeal "Lathum later" ondertekend. Deze overeenkomst vormt de basis voor samenwerking om de sociale cohesie van Lathum te versterken en vloeit voort uit een lokaal initiatief vanuit de Lathumse gemeenschap. De eerste fase dient te leiden tot een uitgewerkt plan met daarbij behorende investeringsbegroting. Hiermee is in 2023 een start gemaakt. De provincie Gelderland heeft € 400.000 subsidie toegekend onder de voorwaarde van 50% co-financiering. Begrote subsidie voor 2023 was € 125.000. De realisatie was € 79.000. Een nadeel bij de baten van € 46.000.

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerrein) - Grondexploitatie Zevenaar-oost wonen
Ten behoeve van de jaarlijkse herziening van de grondexploitaties heeft een integrale doorrekening plaatsgevonden. Een en ander op basis van actuele marktontwikkelingen en een notitie parameters welke in april 2024 door ons is vastgesteld. Deze jaarlijkse herziening is vervat in de uitvoeringsrapportage grondexploitaties 2023. In deze uitvoeringsrapportage is het verwachte resultaat voor Zevenaar-oost wonen becijferd op negatief € 30.236.000 op basis van netto contante waarde (NCW) per 1 januari 2024. Ten opzichte van vorig jaar is dat een verbetering van € 359.000 NCW. Hiervoor kunnen de volgende oorzaken gegeven worden:

1. De grondopbrengsten in de grondexploitaties zijn bijgesteld op basis van de grondprijsbrief 2024 en onlangs tot stand gekomen overeenkomsten. Dit heeft een negatief effect van € 312.000. Dit komt mede door verschuiving van de aansluitbijdragen naar overige opbrengsten. Het saldo voor overige opbrengsten heeft daarmee een positief effect van € 141.000. Per saldo een nadelig effect van € 171.000.

2. Enkele deelgrondexploitaties binnen Zevenaar-oost wonen zijn voor een groot deel woonrijp gemaakt. In deze deelgebieden heeft dit gezorgd voor gedeeltelijke vrijval van kosten die geraamd waren maar niet meer benodigd zijn voor het bouwrijp maken. In de grondexploitaties is het budget behouden ten behoeve van het woonrijp maken. In totaliteit heeft dit een positief effect van € 100.000.

3. De rente-effecten op de diverse deelgrondexploitaties Zevenaar-oost wonen bedragen € 331.000 voordelig. Langere looptijden door vertraging leveren rentekosten op echter door de lagere rentevoet (1,18% in plaats van 1,23%) heeft voor deze grondexploitatie een gunstige uitwerking. De verplichte discontovoet van 2% (waarmee het grondexploitatieresultaat contant wordt gemaakt) wijkt de laatste jaren in de toenemende mate af van de rekenrente. De rekenrente (welke ook aan regels onderhevig is), laat al enkele jaren een dalende tendens zien en is voor afgelopen jaar bepaald op 1,18% het toenemende verschil tussen discontovoet en rekenrente werkt bij negatieve grondexploitaties voordelig uit.

4. De percentages voor kosten- en opbrengstenstijging zijn geactualiseerd op basis van de notitie parameters 2024. Een lager percentage kostenstijging en een hogere percentage opbrengstenstijging lijden tot een positief effect van € 351.000.

5. Er heeft een prijspeilcorrectie plaatsgevonden om de budgetten te actualiseren naar huidig prijsniveau. Dit levert een nadeel op van € 256.000.

6. Overige verschillen grondexploitatie Zevenaar-Oost wonen: € 4.000 voordelig.

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerrein) - Grondexploitatie Babberich - Middag Oost & Zwanenwaay
Ten behoeve van de jaarlijkse herziening van de grondexploitaties heeft een integrale doorrekening plaatsgevonden. Een en ander op basis van actuele marktontwikkelingen en een notitie parameters welke in april 2024 door ons is vastgesteld. Deze jaarlijkse herziening is vervat in de uitvoeringsrapportage grondexploitaties 2023. In deze uitvoeringsrapportage is het verwachte resultaat voor grondexploitatie Babberich - Middag Oost & Zwanenwaay becijferd op negatief € 3.854.000 op basis van netto contante waarde (NCW) per 1 januari 2024. Ten opzichte van vorig jaar is dat een verbetering van € 296.000 NCW. Hiervoor kunnen de volgende oorzaken gegeven worden:

1. De grondprijzen in deze grondexploitatie zijn aangepast op basis van de grondprijsbrief 2024 en onlangs tot stand gekomen overeenkomsten. Met name de aanpassingen in fasering binnen deelgrondexploitatie Middag Oost hebben een positieve uitwerking op de grondexploitatie van € 113.000.

2. Aanpassingen in faseringen binnen bouw- en woonrijp maken en het verlagen van budget voor ‘nadere detaillering’ leidt tot een positief verschil van € 32.000.

3. De rente-effecten bedragen € 59.000 voordelig. De verplichte discontovoet van 2% (waarmee het grondexploitatieresultaat contant wordt gemaakt) wijkt de laatste jaren in toenemende mate af van de rekenrente. De laatste (welke ook aan regels onderhevig is), laat al enkele jaren een dalende tendens zien en is voor afgelopen jaar bepaald op 1,18%. Het toenemende verschil tussen discontovoet en rekenrente werkt bij negatieve grondexploitaties voordelig uit.

4. Aanpassingen in faseringen voor bouw- en woonrijp maken hebben een positief effect op het budget voor VTU- en plankosten van € 23.000 op de grondexploitatie. Er was geen reden om het budget voor VTU- en plankosten extra op te hogen.

5. Er heeft een prijspeilcorrectie plaatsgevonden om de budgetten te actualiseren op het huidige prijsniveau. Dit heeft een negatief effect van € 50.000.

6. De percentages voor kosten- en opbrengstenstijging zijn geactualiseerd op basis van de notitie parameters 2024. Een lager percentage kostenstijging en een hogere percentage opbrengstenstijging lijden tot een positief effect van € 121.000

7. Overige verschillen grondexploitatie Babberich - Middag Oost & Zwanenwaay: € 2.000 nadelig.

8.3 Wonen en bouwen - Wonen
Eind 2022 is het regieteam op gang gekomen. De verwachting was dat hiervoor € 500.000 uit de bestemmingsreserve woningbouw nodig zou zijn. Doordat veel uren van het regieteam konden worden toegerekend aan grondexploitaties en andere projecten was de uiteindelijke realisatie € 117.000. Daarnaast is voor het project flexwoningen Reisenakker een bedrag van € 500.000 beschikbaar gesteld uit dezelfde bestemmingsreserve. De realisatie in 2023 bedroeg € 33.000. Per saldo zijn de onttrekkingen uit de reserve en de lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. In totaal een voordeel bij de lasten van € 350.000.

8.3 Wonen en bouwen - Omgevingsvergunningen en toezicht
In 2023 zijn door GR ODRA meer vergunningen behandeld dan vooraf was begroot. Hierdoor zijn er hogere kosten voor beoordelingen bouw (toets constructies bouwplannen) en beoordelingen van milieu (bodemonderzoeken, geluid, externe veiligheid, stikstof). Hier staan hogere legesopbrengsten tegenover. Een nadeel bij de lasten van € 54.000.

8.3 Wonen en bouwen - Welstand
Doordat er in 2023 een aantal grotere bouwprojecten zijn vergund zijn ook de advieskosten voor welstand hoger uitgevallen dan begroot. Hier staan hogere legesopbrengsten tegenover. Bij de lasten een nadeel van € 39.000.

8.3 Wonen en bouwen - Omgevingsvergunningen en toezicht
In de tweede voortgangsrapportage 2023 is de verwachting uitgesproken dat voor een bedrag van € 791.000 aan leges ontvangen zou worden. In werkelijkheid is € 1.583.000 ontvangen. Dit kan verklaard worden doordat in het vierde kwartaal 2023 nog een aantal omgevingsvergunningen vergund is voor grote bouwprojecten. Mede hierdoor is er € 792.000 aan extra legesinkomsten binnengekomen voor het jaar 2023.

8.3 Wonen en bouwen - Omgevingsvergunningen en toezicht
In 2022 zijn twee dwangsommen opgelegd in het kader van de Wet milieubeheer. Deze vorderingen zijn in 2023 volledig voorzien. Een nadeel van € 200.000.

8.3 Wonen en bouwen - Welstand
Doordat er in 2023 een aantal grotere bouwprojecten zijn vergund, zijn de legesopbrengsten voor welstand hoger uitgevallen dan begroot. Een voordeel aan legesinkomsten van € 45.000.

0.10 Onttrekking reserves - Invoering Omgevingswet
De onttrekking aan de algemene reserve voor de invoering van de Omgevingswet is opgenomen onder programma 0. De overheveling naar 2024 zoals opgenomen in de 2e voortgangsrapportage 2023 is opgenomen onder programma 8. Een voordeel bij de onttrekkingen van € 150.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Bestemmingsreserve woningbouw
In de begroting is rekening gehouden met een onttrekking uit de bestemmingsreserve van € 500.000. Zoals bij 8.3 Wonen en bouwen - Wonen is aangegeven is die onttrekking er in 2023 niet volledig geweest. Dit levert een nadeel op van € 350.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Bestemmingsplan buitengebied Gelders eiland
In de begroting is rekening gehouden met een onttrekking uit de bestemmingsreserve van € 51.000. De werkelijke onttrekking was nihil. Dit levert een nadeel op van € 51.000.

Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.