Resultaat

Bestuur en ondersteuning

Veiligheid

Verkeer, vervoer en waterstaat

Economie

Onderwijs

Sport, cultuur en recreatie

Sociaal domein

Volksgezondheid en milieu

Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

Bestuur en ondersteuning

0.1 Bestuur - Diverse vergoedingen
Voormalige wethouders hebben op basis van de Wet Appa (Algemene Pensioen- en uitkeringswet Politieke Ambtsdragers) recht op begeleiding bij re-integratie en outplacement. In combinatie met overige personeelslasten van het bestuur melden we een incidenteel nadeel van € 30.000.

0.1 Bestuur - Pensioenvoorziening wethouders
Bij de berekening van het benodigd doelvermogen van de pensioenvoorziening hanteren we de rekenrente. Door de minder sterk gestegen rekenrente, enkele wethouders met wachtgeld die tevens pensioen opbouwen en een nieuwe herberekening naar de AOW-leeftijd is een toevoeging van € 160.000 noodzakelijk geweest. Dit in tegenstelling tot de begroting waarin geen rekening was gehouden met een storting.

0.2 Burgerzaken - Verkiezingen
In 2023 hebben we 2 verkiezingen georganiseerd. De kosten van deze verkiezingen zijn in totaal € 44.000 hoger uitgevallen dan begroot. Deze hogere kosten worden deels veroorzaakt door nieuwe wettelijke verplichtingen rond de verkiezingen. Daarnaast zien we dat ook de kosten van het drukwerk, porto en andere materialen zijn toegenomen.

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden - Exploitatie Turmac Cultuurfabriek (TCF)
De overschrijding is veroorzaakt door hogere kosten voor energielevering (nadeel € 49.000). De overige exploitatielasten laten een voordeel zien van € 7.000. Per saldo is het nadeel van de exploitatie van de TCF € 42.000.

0.3 Beheer overige gebouwen en gronden - Gebouwen algemeen
Op de budgetten van de overige gebouwen is een voordeel ontstaan van € 67.000. Dit heeft diverse oorzaken. Er was een raming opgenomen voor garantie van oorsprong t.b.v de duurzame energie van onze eigen panden. De factuur ter compensatie van de kostencomponent van groene energie wordt achteraf gestuurd en is nog niet ontvangen (€ 40.000). De raming voor de sloopkosten Nieuwe Komstraat Lobith (€ 39.000) is in verband met flora en fauna onderzoek en regelgeving uitgebreid en vindt september 2024 plaats. De kosten van de taxatierapporten voor de gemeentelijke panden in verband met de brandverzekering zijn ten dele benut (€ 41.000). Naast deze voordelen noemen we de volgende nadelen. De kosten van gas zijn hoger dit als gevolg van extra pand aan de Kerkstraat Lathum en slecht geïsoleerde (antikraak) locaties (€ 40.000) en toename van huren Raadhuisplein 1D en 14 Zevenaar in verband met inflatiecorrectie conform de CPI (€ 25.000).

0.4 Overhead - Budget organisatieontwikkeling
In de meerjarenbegroting 2023-2026 heeft u voor het jaar 2023 een budget van € 500.000 beschikbaar gesteld voor de gehele organisatieontwikkeling. Daar bovenop is door de Provincie Gelderland een subsidie Vitaal Bestuur  beschikbaar gesteld van € 120.000. Dit brengt het totale budget op € 620.000. In 2023 zijn kosten gemaakt ter voorbereiding van de organisatieontwikkeling. Dit zijn onder meer de kosten van een organisatieadviesbureau. Op 8 november 2023 heeft u een akkoord gegeven voor de verdere doorontwikkeling. Vanaf dat moment zijn wij gestart met het werving- en selectietraject voor de domeinmanagers. Een bedrag van € 491.000 is nog niet besteed en is bedoeld voor de verdere doorontwikkeling.

0.4 Overhead - Inhuur van personeel
De niet ingevulde vacatureruimte is op de afdelingen beschikbaar voor inhuur van derden. Per saldo zien we een nadeel van in totaal € 115.000. De tekorten en knelpunten zitten in het bijzonder in het sociaal domein.

0.4 Overhead - Intern beheer
We hebben in vergelijking met voorgaande jaren meer poststukken verzonden. Gelet op de participatie van onze inwoners bij verschillende thema's zoals energietoeslag en verduurzaming verzenden we meer huis aan huis brieven. Daarnaast hebben we in het kantoorgebouw een uitbreiding van werkplekken gerealiseerd. De prijzen van de kantinevoorziening in en door Hal12 voor medewerkers zijn in 2023 meer dan gemiddeld gestegen. Wij melden in totaal op de budgetten van intern beheer een nadeel van € 52.000.

0.4 Overhead - Opleiding- en ontwikkelbudgetten medewerkers
Bij alle afdelingen en bij de Zevenaar Academie zien we een uitnutting van de opleidingsbudgetten. Met name in het sociaal domein hebben nieuwe medewerkers een functiegerichte opleiding gevolgd. In het fysiek domein heeft een intensief coachings- en begeleidstraject plaatsgevonden ten behoeve van IBOR. In 2024 en verder hebben we gelet op de groei van het aantal medewerkers de beschikking over een ruimer opleidingsbudget.  

0.4 Overhead - Recruiting
In het kader van aantrekkelijk werkgeverschap is structureel € 25.000 beschikbaar voor begeleidende systemen en materiaal ten behoeve van het werk van de recruiter. Het is ons in 2023 nog niet gelukt om de functie van recruiter in te vullen. Het budget van € 25.000 valt incidenteel vrij.

0.4 Overhead - Rechtmatigheidsverantwoording
Vanaf het verslagjaar 2023 zijn gemeenten voor de eerste keer verantwoordelijk voor het opstellen van de rechtmatigheidsverantwoording. Doordat het wetgevingstraject onduidelijk was tot eind 2023 en wij de meeste voorbereidende werkzaamheden zelf hebben kunnen uitvoeren is dit budget in 2023 niet nodig geweest. In 2024 moeten wij de eerste verantwoording opstellen en hebben wij de eerste inzichten in de benodigde verbeteringen. In de managementletter heeft de accountant zijn belangrijkste aanbevelingen opgenomen. In 2024 zetten wij de nog niet bestede middelen in om met de ervaringen en aanbevelingen versneld aan de slag te kunnen.

0.4 Overhead - Werving en selectie medewerkers
Om nieuwe medewerkers aan te trekken en te werven was incidenteel € 100.000. begroot. Hiervan is de helft bespaard gebleven omdat de wervingstrajecten deels met eigen capaciteit zijn afgerond.

0.4 Overhead - Toevoeging aan voorzieningen voor personeel
- In 2023 is het besluit genomen om een organisatieontwikkeling in te gaan. Op basis van het sociaal plan is € 125.000 in de voorziening gestort.
- In de CAO is opgenomen dat vanaf 2024 medewerkers kunnen deelnemen aan de regeling vervroegde uitkering (RVU). Het afgelopen jaar is met één medewerker een RVU-overeenkomst afgesloten. Hiertoe is € 52.000 in de voorziening RVU gestort.
- Op basis van het door medewerkers opgebouwde saldo van verlofsparen is € 93.000 aan de voorziening toegevoegd. Dit betreft de bovenwettelijke verlofuren. Op een later moment kan het verlofspaarsaldo door de medewerker worden opgenomen waarna de voorziening wordt aangesproken. Dit nadeel staat in verband met voordelen die zijn ontstaan in de salarislasten, zie hiervoor de analyse personeelslasten.

De stortingen in de voorziening leiden nu tot een nadeel in de exploitatie van € 270.000. Indien de kosten zich in 2024 of latere jaren daadwerkelijk voordoen, gaan deze ten laste van de voorziening en hebben we hiervoor geen afzonderlijke dekking meer nodig.

0.4 Overhead - Vergoeding voor personeel
We hebben baten ontvangen welke voor een deel niet in de begroting zijn opgenomen. Het gaat om een transitievergoeding van het UWV voor een voormalig medewerker, inkomsten van detachering van personeel naar een andere gemeente en een hogere vergoeding van de RDL voor het personeel dat bij ons op de loonlijst staat.

0.5 Treasury - Rente van kortlopende geldleningen
Op de posten van treasury melden we een voordeel van in totaal € 36.000. Het grootste verschil is ontstaan in de rente op kortlopende geldleningen. De rentevergoeding op het saldo bij het schatkistbankieren valt hoger uit dan dat er begroot is.

0.62 OZB niet-woningen - Belasting op eigendom en gebruik bedrijven
In 2023 verantwoorden wij ten opzichte van de bijgestelde begroting een nadeel OZB niet-woningen van € 153.000. Dit komt met name omdat de actuele data een lagere totale WOZ-waarde van niet-woningen laat zien. Het gaat hierbij om nog geen 3% van de geraamde opbrengst.

0.63 Parkeerbelasting
De opbrengsten van de parkeerbelasting laten een voordeel zien van € 121.000.
- Parkeergelden.
In de 2e voortgangsrapportage werd de opbrengst nog met € 170.000 afgeraamd. De opbrengsten in het 2e halfjaar hebben zich echter positief ontwikkeld, waardoor nu een voordeel ontstaat van € 50.000.
- Parkeervergunningen.
De opbrengst van de parkeervergunningen was in 2023 € 38.000 hoger dan begroot.
- Kostenopslag naheffingen.
De verwachte opbrengst werd in de 2e voortgangsrapportage al met € 60.000 verhoogd. In de 2e helft van 2023 is op de hogere raming nog een voordeel ontstaan van € 33.000.

0.7 Algemene uitkering - September- en decembercirculaire
In de begroting zijn de ontvangsten tot en met de meicirculaire 2023 verwerkt. In deze jaarrekening verantwoorden wij de extra inkomsten uit de september- en decembercirculaire. Over beide circulaires hebben wij u met een raadsinformatiebrief geïnformeerd. Hieronder geven wij daar een samenvatting van.

In de september- en decembercirculaire is in totaal nog € 3.000.000 aan algemene uitkering ontvangen. Hieronder de specificatie:

€ 2.624.000 taakmutaties
€ 283.000 hoeveelheidsverschillen (hogere aantallen maatstaven)
€ 155.000 voorschot BTW-compensatiefonds onder het plafond
-/- € 62.000 afrekeningen voorgaande jaren.

Hieronder volgt nog een uitsplitsing van de taakmutaties:

€ 2.179.000 energietoeslag
€ 274.000 compensatie invoeringskosten Omgevingswet
€ 65.000 compensatie meerkosten minimumloon Wsw
€ 45.000 meerkosten Oekraïne sociaal domein
€ 61.000 overige taakmutaties

0.8 Overige baten en lasten - Onvoorziene uitgaven
De post voor onvoorzien is niet ingezet. Dit resulteert in een voordeel van € 25.000.

0.11 Resultaat van de rekening
Het verschil tussen het begrote (negatieve) resultaat na wijziging en het gerealiseerde resultaat komt binnen dit programma als een nadelig verschil naar voren.

0.10 Onttrekkingen reserves - Invoering Omgevingswet
De kosten voor de invoering van de Omgevingswet zijn toegelicht onder taakveld 8.1. In de decembercirculaire 2023 heeft het Rijk voor de invoeringskosten van de Omgevingswet in 2023 middelen beschikbaar gesteld. Voor Zevenaar gaat het om € 274.000. Dit bedrag is bij de baten opgenomen onder algemene uitkering en wordt om die reden niet onttrokken aan de algemene reserve. De totale raming bedroeg € 579.000. Een bedrag van € 74.000 is onttrokken aan de algemene reserve. Een nadeel bij de onttrekkingen van € 505.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Diverse onttrekkingen algemene reserve
Er is een onttrekking geraamd in verband met de sloopkosten van de Nieuwe Komstraat in Lobith. Deze onttrekking heeft niet plaatsgevonden omdat het werk is verschoven naar 2024. In verband met het stopzetten van de subsidies aan Kunstwerk! is € 28.000 als onttrekking aan de algemene reserve geraamd als compensatie van de huurderving. Deze onttrekking heeft niet plaatsgevonden.

Programma 0 Bestuur en ondersteuning - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Veiligheid

1.1 Crisisbeheersing en brandweer - Bijdrage aan VGGM
VGGM behaalde in 2023 een positief resultaat van € 1.730.000. Het resultaat komt voornamelijk voort uit het programma crisisbeheersing, waarbij door activiteiten voor de coördinatie op project Oekraïne en de crisisnoodopvang de reguliere activiteiten op een lager niveau kwamen te liggen. De gemeente Zevenaar verwacht een teruggaaf van € 104.000.

1.1 Openbare orde - Preventieve maatregelen
Het budget voor het onderhoud van brandkranen is vanwege capaciteitstekort niet benut. In 2024 wordt dit opgepakt. Dit levert in 2023 een voordeel op van € 29.000.

1.2 Openbare orde en veiligheid - Opstellen & handhaven APV
Het draaien van een jeugd-boa pilot heeft in 2023 niet kunnen plaatsvinden. De externe ondersteuning heeft uiteindelijk de gevraagde capaciteit niet kunnen leveren. Voor 2024 zijn inmiddels nadere afspraken gemaakt (inzet zomerperiode 2024). Concrete acties worden gepland na het beschikbaar stellen van de financiële middelen (1e voortgangsrapportage). Een voordeel in 2023 van € 45.000.  

1.2 Openbare orde en veiligheid - Handhaving
Op vakantiepark de Rhederlaagse Meren is door de eigenaar een dwangsom verbeurd voor het verbreken van zegels van een drugspand. Dit is een overtreding van de APV. Daarnaast is in het kader van handhaving meer dan voorheen aan overtreders van de APV, voornamelijk afvaldumping, spoedeisende bestuursdwang opgelegd. Deze ontvangsten van in totaal € 25.000 ramen we niet in de primitieve begroting en komen in dit programma als voordeel terug.

Programma 1 Openbare orde en veiligheid - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Verkeer, vervoer en waterstaat

2.1 Verkeer en vervoer - Advies en begeleiding project A12/A15
In de 1e voortgangsrapportage 2023 is een bestemmingsreserve van € 500.000 gevormd voor advies en begeleiding project A12/A15. Door het uitblijven van een uitspraak van de Raad van State heeft er nog geen uitname uit de bestemmingsreserve plaatsgevonden. Een voordeel in 2023 van € 250.000.

2.1 Verkeer en vervoer - Gronddepot Methen
Op het gronddepot aan de Methen wordt grond samengevoegd op basis van bodemkwaliteit en opgebulkt tot grote partijen in diverse kwaliteitsklassen. Jaarlijks voert de gemeente de klasse schoon grond af. Deze grond is milieuhygienisch schoon maar bevat veel bijmenging. De kosten die hiermee gepaard gaan bestaan uit, de keuringskosten voor inname van de grond, de machinekosten voor verplaatsen en in depot zetten van de grond en de keuringskosten voor de gehele partij en afvoer van de grond naar de eindbestemming. Als gevolg van de hoeveelheid werkzaamheden met grond dit jaar bijvoorbeeld afkomstig van het aanbiedstation, bermonderhoud, wegen en plantsoenen door de hele gemeente zijn de lasten als baten meer dan begroot. Bij de lasten een nadeel van € 33.000.  

2.1 Verkeer en vervoer  - Openbare verlichting
De elektriciteitskosten zijn lager dan op basis van de prijsstijging in 2023 werd verwacht. Er is sprake van een voordeel van € 151.000.

2.1 Verkeer en vervoer - Straatreinigen
Reinigingsdienst De Liemers (RDL) heeft op basis van haar tussenrapportage in 2023 de bijdrage aan de gemeente verhoogd. Deze verhoging bedraagt € 21.000. Voor straatreiniging stijgen de kosten met € 70.000 ten opzichte van vorig jaar. Dit verklaart de hogere lasten (€ 91.000) ten opzichte van de begroting.  

2.1 Verkeer en vervoer - Verkeersbeleid
Door capaciteitsproblemen is in 2023 geen vervolg gegeven aan het onderzoek ‘De potentie van deelmobiliteit’. Met de actualisatie van de mobiliteitsvisie, waar vervoer op maat een prominentere plek krijgt, werken we in 2024 en 2025 toe naar een toepassing van vervoer op maat. Hier spreken we de subsidie Sterk Bestuur voor aan. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de lasten een voordeel van € 278.000.

2.1 Verkeer en vervoer - Gronddepot Methen
Op het gronddepot aan de Methen wordt grond samengevoegd op basis van bodemkwaliteit en opgebulkt tot grote partijen in diverse kwaliteitsklassen. Jaarlijks voert de gemeente de klasse schoon grond af. Deze grond is milieuhygienisch schoon maar bevat veel bijmenging. De kosten die hiermee gepaard gaan bestaan uit de keuringskosten voor inname van de grond, de machinekosten voor verplaatsen en in depot zetten van de grond en de keuringskosten voor de gehele partij en afvoer van de grond naar de eindbestemming. Als gevolg van de hoeveelheid werkzaamheden met grond dit jaar bijvoorbeeld afkomstig van het aanbiedstation, bermonderhoud, wegen en plantsoenen door de hele gemeente zijn de baten maar ook de lasten meer dan begroot. Bij de baten een voordeel van € 48.000.

2.1 Verkeer en vervoer - Straatreinigen
Er is een nieuwe vergoedingsregeling waarbij vanuit de producenten via Stichting Afvalfonds Verpakkingen een bijdrage wordt geleverd aan het opruimen en verwerken van wegwerpplastic in het zwerfafval. Deze is in 2023 nog niet begroot en voor 2024 nemen we dit in de begroting op. Dit levert een voordeel op van € 33.000.

2.1 Verkeer en vervoer - Verkeersbeleid
De activiteiten voor het project 'verbeteren openbaar vervoer/vervoer op maat' worden voor het grootste gedeelte gedekt uit een subsidie. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de baten een nadeel van € 278.000

2.1 Verkeer en vervoer - Wegen
De gemeente krijgt een vergoeding van nutsbedrijven wanneer er ten behoeve van nieuwe aanleg of schades van nutsbedrijven wegen of trottoirs aangetast worden. Ook krijgen we een vergoeding voor de aanleg van nieuwe inritten. Deze ontvangsten voegen we aan de voorziening wegen toe, zodat we hier in de toekomst groot onderhoud aan diezelfde verhardingen voor kunnen plegen. Deze bijdrages zijn € 100.000 hoger uitgevallen dan begroot.

2.2 Verkeer en vervoer - Parkeerbeheer
Op parkeerbeheer is in 2023 een voordeel ontstaan van € 34.000. De kosten van geldinzameling zijn € 19.000 lager, voornamelijk doordat in het verleden een goedkoper contract is afgesloten. Daarnaast zijn de kosten voor onderhoud van de centrumafsluiting € 17.000 lager. Samen met verschillen op diverse andere budgetten resteert per saldo een voordeel van € 34.000. Dit voordeel is grotendeels structureel.

0.10 Onttrekkingen reserves - Advies en begeleiding project A12/A15
In de begroting is rekening gehouden met een onttrekking uit de bestemmingsreserve van € 250.000. De werkelijke onttrekking bedroeg € 0. Dit levert een nadeel op van € 250.000.

Programma 2 Verkeer, vervoer en waterstaat - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Economie

3.1 Economische ontwikkeling - Economische zaken
Op 20 april 2022 heeft de raad € 1.000.000 beschikbaar gesteld uit de algemene reserve voor het noodherstelfonds voor ondernemers. Voor het taakveld economische ontwikkeling was dit een bedrag van € 685.000 waarvan eind 2022 € 549.000 resteerde. Hiervan is in 2023 € 157.000 ingezet voor een subsidieregeling tegemoetkoming energiekosten kleine ondernemers. Eind 2023 resteert nog € 392.000. Voor de uitvoeringskosten is in dezelfde vergadering van 20 april 2022 door de raad € 100.000 beschikbaar gesteld uit de algemene reserve. Hiervan resteerde eind 2022 € 76.000. Hiervan is in 2023 € 15.000 ingezet voor de uitvoeringskosten van de subsidieregeling tegemoetkoming energiekosten kleine ondernemers. Eind 2023 resteert nog € 61.000. Dekking van deze kosten vindt plaats uit de algemene reserve. De resterende middelen worden in 2024 niet meer gebruikt voor het noodherstelfonds voor ondernemers en blijven ter vrije besteding in de algemene reserve. Per saldo zijn de lasten en de onttrekkingen in de jaarrekening budgettair neutraal (programma 0 en 3). Bij de lasten in programma 3 een voordeel van € 453.000.

3.1 Economische ontwikkeling - Economische zaken
Door de provincie Gelderland is subsidie beschikbaar gesteld onder de naam "Winterfonds". Hiervan is € 168.000 ingezet voor de subsidieregeling tegemoetkoming energiekosten kleine ondernemers. Op begrotingsbasis was dit € 100.000. Bij de lasten een nadeel van € 68.000.

3.1 Economische ontwikkeling - Herstelplan
De maatregelen met betrekking tot het corona herstelplan worden dit jaar afgerond. Op dit programma betreft het de logistieke hotspot, herinrichting centrum Zevenaar en het digitaal platform voor ondernemers. Hiervoor was in 2023 nog bijna € 250.000 geraamd, waarvan € 80.000 is uitgegeven. De dekking uit de middelen voor het corona herstelfonds stopt nu. Indien nodig dan zijn de maatregelen nu opgenomen in de reguliere werkzaamheden en budgetten. De bestemmingsreserve wordt opgeheven, het resterende saldo is toegevoegd aan de algemene reserve.

3.1 Economische ontwikkeling - Economische zaken
Door de provincie Gelderland is subsidie beschikbaar gesteld onder de naam "Winterfonds". Begroot was een bedrag van € 100.000. De realisatie bedroeg € 168.000. Bij de baten een voordeel van € 68.000.

3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur - Grondexploitatie Mercurion
Ten behoeve van de jaarlijkse herziening van de grondexploitaties heeft een integrale doorrekening plaatsgevonden. Een en ander op basis van actuele marktontwikkelingen en een notitie parameters welke in april 2024 door ons is vastgesteld. Deze jaarlijkse herziening is vervat in de uitvoeringsrapportage grondexploitaties 2023. Het BBV schrijft voor dat winst genomen moet worden op basis van de voortgang van kosten en verkopen (percentage of completion afgekort POC). Op basis van deze POC is in 2023 voor een bedrag van € 81.000 als positief resultaat verantwoord.

0.10 Onttrekkingen reserves - Noodherstelfonds ondernemers
Voor het noodherstelfonds ondernemers is in 2022 een bedrag van € 630.000 als onttrekking aan de algemene reserve begroot. De werkelijke onttrekking bedraagt € 172.000. Per saldo zijn de lasten en de onttrekkingen in de jaarrekening budgettair neutraal (programma 0 en 3). Bij de onttrekkingen een nadeel van € 458.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Herstelplan
Omdat er geen uitgaven zijn gerealiseerd voor alle maatregelen, kunnen deze ook niet worden onttrokken aan de bestemmingsreserve corona herstelplan.

Programma 3 Economie - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Onderwijs

4.2 Onderwijshuisvesting - Kapitaallasten
Op het programma 'Onderwijs' is ten opzichte van de begroting een voordeel gerealiseerd van afgerond € 44.000 met betrekking tot de kapitaalllasten (rente en afschrijvingen). In de jaarrekening is onder resultaat een analyse van de afwijkingen van de rente en afschrijvingen opgenomen en toegelicht.

4.2 Onderwijshuisvesting - Onderwijshuisvesting (IHP en onderzoekskosten)
In 2023 is, voor het uit te voeren onderzoek en organiseren van bijeenkomsten naar verduurzaming van onze schoolgebouwen, een incidenteel budget beschikbaar gesteld. Wegens onvoorziene omstandigheden is het onderzoek naar duurzaamheid niet gestart (voordeel € 25.000).
Daarnaast is incidenteel extra budget (€ 60.000) beschikbaar gesteld voor het actualiseren van het IHP (Integraal Huisvestingsplan onderwijs). Voor het proces t.b.v. het IHP is een basis gelegd die we in 2024 verder uitwerken om tot een nieuw IHP 2025-2050 te komen. Hiervan is € 12.000 ingezet in 2023 (voordeel € 48.000). Omdat het proces over meerdere jaren loopt is in de 1e voortgangsrapportage 2024 een voorstel opgenomen om het nog resterende incidentele budget van € 48.000 en het budget (€ 25.000) voor het onderzoek naar duurzaamheid weer beschikbaar te stellen. Per saldo een voordeel in 2023 van € 73.000.

4.2 Onderwijshuisvesting - Onderwijshuisvesting (primair onderwijs)
De hogere uitgaven hebben betrekking op de kosten voor belastingen (WOZ) en verzekeringen van de onderwijslocaties (nadeel € 57.000). In de raming is geen rekening gehouden met de nieuwe locatie (G. Gezellestraat) en de kosten van diverse buitengebruik gestelde schoollocaties. Tegenover dit nadeel zijn lagere uitgaven voor herstel van schades aan de gebouwen voor het onderwijs (voordeel € 17.000). Per saldo bedraagt het nadeel € 40.000.

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Leerlingenvervoer
Het leerlingenvervoer laat ten opzichte van het totaal begrote bedrag (€ 962.000) een voordeel zien van € 48.000. Het voordeel is vanaf het 2e kwartaal 2023 met name ontstaan door minder leerlingenvervoer door BVO DRAN. In de 2e voortgangsrapportage 2023 werd op basis van gegevens over het 1e kwartaal nog uitgegaan van een geringe stijging van het leerlingenvervoer.

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Leerlingzorg en begeleiding
In de raming is rekening gehouden met 4 ondersteuningstrajecten om schooluitval te voorkomen. In werkelijkheid is in 2023 één ondersteuningstraject ingezet waardoor het resterend deel (voordeel € 15.000) van dit budget niet nodig was. Het overig voordeel (€ 10.000) betreft de afrekening 2023 van de bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling MGR Sociaal Domein voor de module 'Onderwijs'.

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Lokaal onderwijsbeleid
Van de door het rijk, in de periode augustus 2021 t/m juli 2023, beschikbaar gestelde specifieke uitkering 'Inhalen covid-19 gerelateerde onderwijsvertragingen' is het in 2023 ontvangen bedrag volledig ingezet. Daarnaast zijn extra kosten verantwoord voor de inzet t.b.v. het schoolmaatschappelijk werk. Deze extra kosten, nadeel € 52.000 zijn gedekt uit de beschikbare resterende middelen uit voorgaande jaren van de specifieke uitkering.

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Onderwijsachterstandenbeleid
De definitief vastgestelde specifieke uitkering van het rijk voor het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) voor 2023 is hoger. Tegenover de hogere lasten staan voor hetzelfde bedrag hogere baten (nadeel € 55.000).

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Lokaal onderwijsbeleid
Wij verwijzen u naar de toelichting onder lasten. Tegenover het voordeel van hogere baten staan hogere lasten voor hetzelfde bedrag (voordeel € 52.000).

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Onderwijsachterstandenbeleid (OAB)
De definitief vastgestelde specifieke uitkering van het rijk voor het OAB voor 2023 is hoger (voordeel € 55.000). Tegenover de hogere baten staan voor hetzelfde bedrag hogere lasten.

4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken - Peuteropvang
Een groot gedeelte van het beschikbare subsidie is bekostigd vanuit de middelen van de specifieke uitkering van het Rijk voor het onderwijsachterstandenbeleid (OAB). Het voordeel bedraagt € 78.000.

0.10 Onttrekkingen reserves -
Betreft inzet reserve incidentele afschrijvingslasten locatie Vestersbos (restant boekwaarde/sloopkosten). De afschrijvingslasten zijn in de begroting 2023 vanwege uitstel doorgeschoven in afwachting besluitvorming t.a.v. ontwikkeling op deze locatie. Daarbij is de hiervoor geraamde dekking uit de reserve kapitaallasten niet meegenomen (deze had eveneens doorgeschoven moeten worden) waardoor een nadeel is ontstaan van € 1.500.000.

Programma 4 Onderwijs - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Sport, cultuur en recreatie

5.1 Sportbeleid en activering - Sportbeoefening- en bevordering
Het incidentele beschikbare budget van € 25.000 voor de procesbegeleiding m.b.t. de uitwerking van de vernieuwing van accommodaties (organisatie/locatiekeuze/planvorming) is niet volledig ingezet. Dit betreft extra begeleiding van in 2024 uit te werken scenario’s voor herinrichting sportpark Hengelder waardoor de resterende middelen in 2024 nog nodig zijn. In de 1e voortgangsrapportage 2024 is hiervoor een voorstel gedaan.

5.1 Sportbeleid en activering - Sportbeoefening- en bevordering (specifieke uitkeringen)
Betreft bijdrage van het Rijk (specifieke uitkering) 'noodfonds energie amateursportverenigingen' (SPUK-NEAS). Deze is doorbetaald aan diverse maatschappelijke organisaties (stichtingen/verenigingen; nadeel afgerond € 115.000). Daarnaast is een deel van de specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed) ingezet voor dit onderdeel/taakveld (nadeel € 105.000). De geraamde bijdrage van de provincie uit het zgn. 'Gelders winterfonds' voor tegemoetkomingen aan maatschappelijke voorzieningen of MKB is niet binnen dit programma ingezet (voordeel € 55.000). Per saldo bedraagt het nadeel € 165.000. Zie ook toelichting voordeel vermeld onder baten bij dit taakveld.

5.1 Sportbeleid en activering - Sportbeoefening- en bevordering (specifieke uitkeringen)
De hogere bijdrage van het Rijk wordt veroorzaakt door de specifieke uitkering 'noodfonds energie amateursportverenigingen' (SPUK-NEAS). Hiervoor is een bedrag ontvangen van afgerond € 115.000 (voordeel) en doorbetaald. Daarnaast ontvangen we m.i.v. 2023 van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld worden gedekt door het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed (zijnde € 105.000 voordeel). De geraamde bijdrage van de provincie uit het zgn. 'Gelders winterfonds' voor tegemoetkomingen aan maatschappelijke voorzieningen of MKB is verantwoord binnen programma 6 'Sociaal domein' (nadeel op dit programma € 55.000). Per saldo bedraagt het voordeel € 165.000. Zie ook toelichting nadeel vermeld onder lasten bij dit taakveld.

5.2 Sportaccommodaties - Sportbedrijf DVO (dienstverleningsovereenkomst)
Betreft hogere bijdrage waarbij rekening is gehouden met de werkelijke indexering voor het jaar 2023 voor de dienstverlening o.b.v. de afspraken vastgelegd in de DVO (dienstverleningsovereenkomst met Ataro BV).

5.2 Sportaccommodaties - Sportbedrijf (exploitatie)
De overschrijding heeft betrekking op de de kosten van de overdracht van het beheer van sportzaal De Bem aan Ataro BV (nadeel € 34.000). Hiermee zijn alle gemeentelijke accommodaties ondergebracht in de DVO tussen gemeente en Ataro BV.

5.2 Sportaccommodaties - Sportbedrijf gebouwen
De exploitatielasten van de gemeentelijke sportaccommodaties zijn beduidend hoger dan geraamd. Met name als gevolg van de hoge energielasten en hogere gemeentelijke onroerendezaakbelasting (OZB).

5.2 Sportaccommodaties - Sportbedrijf
Het voordeel van € 25.000 heeft betrekking op een nabetaling van de definitieve afrekening over het jaar 2022 van de gerealiseerde omzet van de verhuur van sportaccommodaties.

5.2 Sportaccommodaties - Sportbedrijf gebouwen
Van het Rijk is een specifieke uitkering voor de hogere energielasten van openbare zwembaden MEOZ ('Meerkosten Energie Openbare Zwembaden') ontvangen. De specifieke uitkering (voordeel € 518.000) is voor dekking van de hogere energielasten 2022 en 2023.

5.2 Sportaccommodaties - Zwembad de Boskuul
Van het Rijk ontvangen is voor de hogere energielasten van openbare zwembaden een specifieke uitkering MEOZ ('Meerkosten Energie Openbare Zwembaden') ontvangen. De specifieke uitkering is doorbetaald aan de exploitant van zwembad de Boskuul. Zie ook toelichting onder 'Baten sportaccommodaties'. Nadeel hogere lasten € 161.000.

5.2 Sportaccommodaties - Zwembad de Boskuul
Het Rijk heeft voor de hogere energielasten van openbare zwembaden een specifieke uitkering MEOZ ('Meerkosten Energie Openbare Zwembaden') beschikbaar gesteld (voordeel € 161.000). De specifieke uitkering is doorbetaald aan de exploitant van zwembad de Boskuul. Zie ook toelichting onder 'lasten sportaccommodaties'.

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie - Culturele organisaties
Het beschikbare subsidie aan Kunstwerk! is niet volledig ingezet. Voor de muziekschool, theater en volksuniversiteit is een lager subsidie verleend (voordeel € 33.000). Daarnaast is een lager subsidie verleend (voordeel € 29.000) aan de bibliotheek. Totaal voordeel bedraagt € 62.000. De verleende subsidies is conform aanvraag.

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie - Culturele organisaties (Volksuniversiteit)
Betreft bezuinigingstaakstelling subsidie volwasseneneducatie (voormalige Volksuniversiteit). In de raming is vanwege de fasering/uitstel van de taakstelling abusievelijk het budget frictiekosten dubbel geraamd (voordeel € 45.000).

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie - Kunst en cultuur
Incidenteel is voor de aanschaf en implementatie van een applicatie t.b.v. subsidies een bedrag beschikbaar gesteld van € 65.000 en € 25.000 (licentie- en beheerskosten). Het deel voor de aanschaf van een applicatie is niet ingezet omdat gebruik gemaakt is van een bestaande applicatie. Voordeel € 28.000

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie - Kunst en cultuur
De provincie Gelderland heeft subsidie ('Gelders winterfonds') verstrekt om de hogere energiekosten van maatschappelijke voorzieningen of het MKB te kunnen compenseren. De geraamde bijdrage van de provincie uit het zgn. 'Gelders winterfonds' voor tegemoetkomingen aan maatschappelijke voorzieningen of MKB is verantwoord binnen programma 6 'Sociaal domein' (voordeel op dit programma € 56.000; zie ook toelichting onder baten 6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid energietoeslagen stichtingen/verenigingen/dorpshuizen). Tegenover deze lagere lasten staat voor hetzelfde bedrag een nadeel onder baten op dit programma omdat de bijdrage van de provincie eveneens is verantwoord onder programma 6 'Sociaal domein'.

5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie - Kunst en cultuur
Verwezen wordt naar de hiervoor vermelde toelichting onder lasten bij dit taakveld.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Herstelplan
Voor dit programma zijn uitgaven geraamd voor maatregelen op basis van het corona herstelplan. Uiteindelijk is voor deze maatregelen € 49.000 minder uitgegeven, waardoor ook minder uit de bestemmingsreserve onttrokken hoeft te worden. De maatregelen voor programma 5 hebben betrekking op de maatregelen voor voorzieningen langs routes en toeristische informatievoorziening.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Openbaar groen
Binnen openbaar groen is in 2023 een voordeel ontstaan van € 187.000. Dit heeft diverse oorzaken. Bij de aanbesteding van de drie integrale onderhoudsbestekken is per abuis de aanneemsom over 2 jaren gelijk verdeeld over 2023 en 2024 terwijl de looptijd In 2023 maar 37 weken was in plaats van 52 weken. Hierdoor is er budget overgebleven (€ 168.000) dat nodig is voor 2024. Daarnaast wordt het voordeel deels veroorzaakt doordat het snoeien van bomen gestart in het vierde kwartaal van 2023 nog doorloopt in 2024 (€ 53.000). Tevens is er een voordeel ontstaan door het niet volledig benutten van het budget voor het inhalen van de onderhoudswerkzaamheden die betrekking hebben op renovatie onderhoud groen (€ 364.000). Deze lasten zijn, zoals u kunt zien bij de toelichting op de onttrekkingen reserves, lager uitgevallen. Tot slot is minder tijd besteed aan de bestrijding van invasieve plant- en diersoorten wat ook een voordeel (€ 30.000) oplevert.
Daarnaast kunnen we de volgende nadelen noemen. Door het groeizame weer zijn er meer bermen gemaaid, ook vanuit oogpunt van veiligheid (€ 45.000). Heeft het verwerken groenafval door het groeizame weer (veel onkruid, nat gras en blad) extra lasten met zich meegebracht (€ 33.000) en is extra materieel (€ 63.000) en mankracht (€ 284.000) ingehuurd.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Openbaar groen
Het leveren van de dienst tuinonderhoud als gemeente aan particulieren voor groen dat overloopt van gemeentelijk eigendom naar particulier eigendom neemt af. Dit levert € 37.000 minder baten op.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Recreatie en toerisme
In de meerjarenbegroting 2023-2026 heeft de raad ermee ingestemd om het totale bedrag dat wordt ontvangen voor toeristenbelasting, in te zetten voor het uitvoeren van het beleidskader vrijetijdseconomie. Pas begin 2023 konden we starten met het invullen van de uitgebreidere uitvoeringsagenda. Daarnaast lopen diverse projecten vertraging op omdat met veel partijen overleg gepleegd moet worden. Dit kost veel tijd waardoor de planning uitloopt.  We hebben daarom al eerder in 2023 voor 2023 eenmalig € 100.000 en voor 2024 eenmalig € 60.000 laten vrijvallen. Uiteindelijk is bij de jaarrekening het voordeel bij de lasten € 146.000.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Toeristische infrastructuur-klompenpaden
In 2023 is het klompenpad Pannerdense Waard gerealiseerd waardoor het project "uitvoering landschapsbeleid Rijnwaarden" is afgerond. Voor wat betreft het project "klompenpad Giesbeek" vindt overleg plaats met het Waterschap over de aanleg van een wandelbrug. De verwachting is dat de brug in 2024 wordt aangelegd. Voor de aanleg van het klompenpad kids Giesbeek lopen gesprekken met Rijkswaterstaat voor goedkeuring van aanleggen speelaanleidingen op hun grondgebied. Streven was afronding in 2023 maar door externe afhankelijkheid is een verlenging nodig geweest. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de lasten een voordeel van € 56.000.

5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie - Toeristische infrastructuur-klompenpaden
In 2023 is € 35.000 uitgegeven. Het restant van de ontvangen subsidiebedragen moet worden overgeheveld naar 2024. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de baten een nadeel in 2023 van € 56.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Herstelplan
Voor dit programma zijn uitgaven geraamd voor maatregelen op basis van het corona herstelplan. Uiteindelijk is voor deze maatregelen € 49.000 minder uitgegeven, waardoor ook minder uit de bestemmingsreserve onttrokken hoeft te worden. De maatregelen voor programma 5 hebben betrekking op de maatregelen voorzieningen langs routes en toeristische informatievoorziening.

0.10 Onttrekking reserves- Achterstand groen
Op begrotingsbasis is rekening gehouden met een onttrekking uit de reserve achterstand groen van € 634.000. De werkelijke onttrekking is € 270.000. Bij de onttrekkingen een nadeel van € 364.000.

Programma 5 Sport, cultuur en recreatie - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Sociaal domein

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Burgerinitiatieven en vrijwilligerswerk
In de meerjarenbegroting 2023-2026 zijn aanvullende budgetten (structureel en incidenteel) opgenomen om het gebruik van AED's te stimuleren. De beschikbare middelen zijn in 2023 niet volledig ingezet (voordeel € 25.000). Met de ingediende aanvragen is het centrum van Zevenaar gedekt. Het buitengebied staat voor 2024 op de planning.
In 2023 is gekozen voor de opzet van 'Zevenaar Doet' waardoor geen gebruik is gemaakt van het werkbudget t.b.v. organisatiekosten (voordeel € 27.000). In 2024 wordt dit echter weer vorm gegeven.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Maatschappelijke ondersteuning algemeen (SPUK Breed)
M.i.v. 2023 ontvangen we van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld bedragen € 87.000 (nadeel). Tegenover de werkelijke lasten wordt het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed ingezet als dekking (zie ook toelichting voordeel onder baten bij dit taakveld).

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Maatschappelijke ondersteuning algemeen (SPUK Breed)
M.i.v. 2023 ontvangen we van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld worden gedekt door het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed zijnde € 87.000 (voordeel).

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Minderheden
Naast het reguliere structureel beschikbare budget voor uitvoeringskosten van de 'Wet inburgering 2021' is in 2023 het resterende saldo van de bestemmingreserve (€ 81.336) voor implementatie van de nieuwe wet volledig aangewend. 2023 was het laatste jaar dat de inzet van deze reserve geraamd is. Daarnaast zijn in de 2e voortgangsrapportage 2023 voor de uitvoering extra incidentele middelen beschikbaar gesteld die in 2023 toegevoegd zijn aan de algemene uitkering (decentralisatie-uitkering). Deze zijn niet volledig ingezet. Het voordeel bedraagt afgerond € 88.000.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Minderheden (specifieke uitkeringen)
De resterende middelen van de specifieke uitkeringen voor inburgering worden de komende jaren nog ingezet. Daarnaast moet het Rijk de specifieke uitkeringen over 2023 nog definitief vaststellen/afrekenen. Per saldo hebben de afwijkingen (baten/lasten) geen budgettair effect. Nadeel hogere lasten bedraagt € 114.000.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Minderheden (specifieke uitkeringen)
Het voordeel van € 114.000 betreft hogere bijdragen van het Rijk voor de specifieke uitkeringen 'Wet inburgering 2021' en 'Onderwijsroute'. Zie ook toelichting onder lasten, deze afwijking heeft geen effect op het resultaat.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Opvang ontheemden Oekraïne
Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen wij een vergoeding van het rijk. De uitgaven zijn met name kosten voor huisvesting en leefgeld. Met name de kosten voor leefgeld vallen lager uit omdat veel personen in de opvang regulier werk hebben. Wij zien een voordeel op de uitgaven van afgerond € 240.000.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Opvang ontheemden Oekraïne
Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen wij een vergoeding van het rijk gebaseerd op een normbedrag per opvangplek. De rijksinkomsten voor 2023 laten een voordeel zien van € 735.000. Hiervan heeft € 70.000 betrekking op een afrekening over 2022.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Toezicht en kwaliteit calamiteiten zorgaanbieders
Het was de bedoeling om in 2023 regionaal een dienstverleningsovereenkomst te ondertekenen en regionaal de werkzaamheden uit te voeren en te coördineren. De dienstverleningsovereenkomst is uitgesteld naar 2024 waardoor er geen kosten zijn gemaakt in 2023 hetgeen een voordeel oplevert van € 37.000.

6.1 Samenkracht en burgerparticipatie - Wmo vraagafhankelijk vervoer
Het Wmo vraagafhankelijk vervoer laat ten opzichte van de begroting (€ 550.000) een voordeel zien van € 48.000. Dit voordeel bestaat uit een voordelige afrekening van € 65.000 van het vervoer door de BVO DRAN en een nadeel op de subsidie aan de Plusbus van € 15.000.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - Cliënten-ondersteuning
Naast de reguliere subsidieverlening zijn er geen aanvullende initiatieven geweest waarvoor subsidie is aangevraagd. Er is wel extra subsidie verstrekt voor versterking van lokale cliëntondersteuning (voordeel € 25.000). Hiervoor zijn de van het rijk ontvangen middelen van de 'regeling specifieke uitkering versterking cliëntondersteuning' ingezet.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - IZA gelden
Aan het eind van het jaar werd de specifieke uitkering IZA vastgesteld. De gelden worden ontvangen via de centrumgemeente. Regiogemeenten zijn in de gelegenheid gesteld om eenmalig kosten in verband met doorontwikkeling en versterking van regionale samenwerking te declareren. Wij hebben een bedrag van € 350.000 opgenomen in de verwachting dat wij deze gelden van de centrumgemeente ontvangen. Omdat deze gelden niet zijn geraamd betekent dit een voordeel van € 350.000.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - Kinderopvang toeslag affaire
In 2023 is voor afgerond € 370.000 aan uitgaven geregistreerd voor de kinderopvang toeslagen affaire. Deze kosten zijn niet geraamd en resulteren in een nadeel van hetzelfde bedrag. Deze kosten worden volledig gedeclareerd bij het Rijk.

6.2 Toegang en eerstelijnsvoorzieningen - Kinderopvang toeslag affaire
De kosten die dit jaar zijn gemaakt voor de kinderopvang toeslag affaire kunnen worden gedeclareerd bij het rijk. Deze vergoeding is niet geraamd en resulteren daarmee in een voordeel.

6.3 Inkomensregelingen - Bijstand voor zelfstandigen
In 2023 is een incidenteel bedrag vanuit het Noodherstelfonds beschikbaar gesteld van € 150.000 voor de 'Vangnetregeling BBZ ondernemers'. Geconstateerd is dat - ondanks diverse inspanningen gericht op het gebruik maken van deze voorziening voor ondernemers - hier slechts sporadisch gebruik van is gemaakt en de kosten konden worden gedekt uit het Participatiebudget. Besloten is dan ook om deze pilot stop te zetten. Gevolg hiervan is dat het beschikbare incidentele budget van € 150.000 (voordeel) niet is ingezet.

6.3 Inkomensregelingen - Inkomensvoorzieningen (exploitatielasten SDL/RSD)
Het beschikbare budget is niet volledig nodig gebleken en bij de definitieve afrekening van de kosten voor exploitatie en participatie van de Samenwerking de Liemers-RSD over 2023 zijn bedragen ontvangen (voordeel € 183.000).

6.3 Inkomensregelingen - Inkomensvoorzieningen (BUIG/Bbz/Tozo)
De werkelijke uitkeringslasten zijn hoger ten opzichte van in de 2e voortgangsrapportage 2023 verwachte totale uitkeringslasten. In de prognose is rekening gehouden met een tekort van 7,7%. Per saldo is het tekort BUIG uitgekomen op afgerond 9,0% (nadeel € 283.000).

6.3 Inkomensregelingen - Inkomensvoorzieningen (BUIG/Bbz/Tozo)
De hogere baten zijn een gevolg van de hogere vaststelling (€ 98.000) van het definitieve door het rijk beschikbaar gestelde BUIG budget 2023 t.o.v. het voorlopige budget. Ook is vanwege de hogere uitkeringslasten rekening gehouden met een hogere aanvullende vangnetuitkering (€ 72.000) voor gedeeltelijke compensatie van de tekorten (op de uitkeringslasten minus baten).
Daarnaast zijn aanvullende specifieke uitkeringen over het vergoedingsjaar 2021 en 2022 ontvangen (€ 46.000) i.v.m. 'Vaststelling lasten en vergoeding Regeling specifieke uitkering kwijtschelding publieke schulden SZW in verband met de hersteloperatie toeslagen'. Totaal voordeel bedraagt € 221.000.

6.3 Inkomensregelingen - Inkomensvoorzieningen/minimabeleid
De voorziening dubieuze debiteuren wordt jaarlijks bijgesteld o.b.v. de opgave van de RSD de Liemers. Door afname van het aantal dubieuze debiteuren is het voordeel voor 2023 € 256.000.

6.3 Inkomensregelingen - Kwijtschelding gemeentelijke belastingen
In de afgelopen jaren zien we een afname van het aantal kwijtscheldingen dat jaarlijks geautomatiseerd op de aanslag verleend wordt. We passen de begroting hier op aan.  

6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid
Voor een minima effect rapportage door het Nibud is in 2023 incidenteel een bedrag beschikbaar gesteld van € 15.000. Deze rapportage is uitgesteld naar 2024 in afwachting van de effecten van de in 2023 door het rijk genomen maatregelen ter ondersteuning van de minima (voordeel € 15.000). In de 1e voortgangsrapportage is een voorstel opgenomen om het incidentele budget beschikbaar te stellen voor 2024.

6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid (energietoeslag)
De overschrijding van de uitgaven voor het minimabeleid (nadeel € 1.461.000 incl. de kosten voor uitvoering) zijn veroorzaakt door ondersteuning van de minima bij het voldoen van de energierekening (energietoeslag). Voor de toeslagen en de uitvoering zijn via de algemene uitkering (decembercirculaire 2023) extra aanvullende middelen ontvangen voor betaling van de toeslagen (max. € 1.300). De van het Rijk ontvangen aanvullende middelen zijn voldoende voor dekking van de hogere uitgaven.

6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid (energietoeslagen stichtingen/verenigingen/dorpshuizen)
De provincie Gelderland ('Gelders winterfonds') heeft subsidie verstrekt voor compensatie van de hogere energiekosten aan maatschappelijke voorzieningen of het MKB. Hiervan is € 43.000 ingezet voor tegemoetkoming energiekosten aan maatschappelijke voorzieningen (voor sport, kunst en cultuur). Tegenover deze hogere lasten staat als dekking de bijdrage van de provincie voor hetzelfde bedrag (zie toelichting onder baten 6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid (energietoeslagen stichtingen/verenigingen/dorpshuizen)).

6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid (energietoeslagen stichtingen/verenigingen/dorpshuizen)
Verwezen naar de toelichting vermeld onder lasten 6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid (energietoeslagen stichtingen/verenigingen/dorpshuizen).

6.3 Inkomensregelingen - Minimabeleid (Tijdelijk noodfonds)
In 2023 zijn middelen beschikbaar gesteld (€ 100.000) uit het tijdelijk noodfonds om toegenomen betalingsproblemen en financiële kwetsbaarheid van huishoudens te voorkomen. Hiervan is een bedrag van afgerond € 71.000 uitgegeven (voordeel € 29.000). De kosten worden gedekt uit de daarvoor bestemde reserve. De mutatie is daarmee budgettair neutraal.

6.3 Inkomensregelingen - Schuldhulpverlening
In 2023 is uit het 'Noodherstelfonds' eenmalig € 150.000 beschikbaar gesteld voor het inkopen van trajecten voor schuldhulpverlening bij onze partners voor het project 'Ondernemersdienstverlening'. Het betrof hier een pilot voor 4 jaar. Na een tussenevaluatie is gebleken dat ondanks alle inspanningen er te weinig gebruik van werd gemaakt. Om die reden is besloten de pilot te beëindigen. De uitvoeringskosten bedroegen € 76.500. De inkoopkosten van de trajecten zijn bekostigd uit de structurele middelen van het participatiebudget. Tegenover dit voordeel (van afgerond € 74.000) staat voor hetzelfde bedrag een lagere aanwending van de algemene reserve.

6.4 WSW en beschut werk - Sociale werkvoorziening
Het voordeel betreft een lagere bijdrage aan de 'Modulaire gemeenschappelijke regeling (MGR) - Sociaal Domein Centraal Gelderland voor de module WgSW (€ 227.000) en een lagere bijdrage voor Scalabor BV voor begeleiding van werknemers met een loonwaarde <25% (€ 11.000). Daarnaast is de bijdrage per fte voor 2023 van gemeenten voor het materieel werkgeverschap Wsw van Scalabor verlaagd (voordeel € 41.000) omdat de in eerdere jaren door gemeenten verstrekte bijdragen voor corona- en energiecompensatie niet zijn ingezet. Totaal voordeel bedraagt € 279.000.

6.5 Arbeidsparticipatie - Participatiebudget re-integratie
De middelen zijn niet volledig ingezet; de reden hiervan is dat vanwege de krappe arbeidsmarkt niet voldoende personeel voorhanden is geweest voor de inzet van deze middelen (voordeel € 88.000).

6.5 Arbeidsparticipatie - zorgkosten
Vanaf 2023 zijn de kosten voor jeugdhulp en Wmo verdeeld over meerdere taakvelden. Op het taakveld 6.5 zijn bij de verdeling van budgetten geen uitgaven geraamd. Omdat er voor activerend werk toch zorgkosten moeten worden geboekt op dit taakveld is een nadeel ontstaan van € 203.000.
Hierbij merken wij op dat de verdeling van de budgetten over de verschillende taakvelden een grove inschatting is geweest. We zien nu ook dat bepaalde taakvelden te hoog zijn ingeschat, maar ook andersom. Per saldo zijn het verschuivingen die geen invloed hebben gehad op de totaal geraamde zorgkosten.

6.6 Maatwerkvoorzieningen WMO - Voorzieningen
De voorziening dubieuze debiteuren wordt jaarlijks bijgesteld o.b.v. de opgave van de RSD de Liemers. Voor de individuele vervoersvoorzienigen, rolstoel- en woonvoorzieningen is dit een nadeel van € 91.000.

6.6 Maatwerkvoorzieningen (Wmo) - Vervoer Wmo dagbesteding
Het vervoer Wmo dagbesteding door de BVO DRAN laat een voordeel zien ten opzichte de begroting van € 81.000. Dit vervoer is met name in het 2e halfjaar 2023 sterk gedaald.

6.71A WMO Hulp bij het huishouden - zorgkosten
De kosten voor hulp bij het huishouden zijn bijna volledig binnen het budget gebleven. Op een raming van € 6.530.000 zien we een overschrijding van afgerond € 95.000 op de zorgkosten. De jaarlijkse bijstelling van de voorziening dubieuze debiteuren levert een voordeel op van € 45.000. Per saldo resulteert op dit taakveld een nadeel van € 50.000.  

Ook in 2023 hebben we nog steeds een toename gezien in de nieuwe meldingen/aanvragen voor huishoudelijke ondersteuning. De aanzuigende werking (abonnementstarief) en de groeiende vergrijzing houden de vraag naar deze basisondersteuning groot.
In 2023 hebben we sterk ingezet op:
- Indiceren conform het HHM normenkader. Deze geldt als richtlijn, maar waar ook in positieve zin voor de aanvrager van afgeweken wordt (bijvoorbeeld niet wekelijks maar 1x per 2 weken indiceren);
- Waar afschalen in indicatiezwaarte (scherper indiceren, maar we indiceren wel wat nodig is);
- Achterstand in herindicaties is helemaal weggewerkt (ruim 700 indicaties);
- Vaker indiceren voor langere duur of zelfs voor onbepaalde duur;
- Door de wachttijd wordt in de keukentafelgesprekken met inwoners nadrukkelijker ingegaan op de vraag wat maakt dat huishoudelijke ondersteuning nodig is, maar ook hoe zij zich de maanden van de wachttijd hebben gered.

6.71B/C/D WMO Begeleiding en dagbesteding - zorgkosten
De WMO begeleiding is vanaf 2023 onderverdeeld in meerdere taakvelden. Deze zijn in deze verschilverklaring samengeteld. De kosten voor 2023 laten een positief beeld zien. Ten opzichte van de begroting (€ 4.730.000) is afgerond € 690.000 minder uitgegeven.
In 2023 hebben we sterk ingezet op:
- Scherper indiceren door de consulenten zelf de doelen te laten stellen. Tot en met 2022 stelden de zorgaanbieders van begeleiding de doelen. Vanaf 2023 wordt er dus strakker geëvalueerd en meer toegewerkt naar afschalen van de ondersteuning.
- Betere afstemming en samenwerking met Algemeen Maatschappelijk Werk (meer dan 10% van de meldingen voor Wmo begeleiding doorgezet naar AMW);
- Meer afstemming met Veilig Thuis door aan de voorkant al mee te denken, dus voordat er werkelijk een Wmo-melding wordt gemaakt.

6.72A/B/C/D Jeugdhulp begeleiding, behandeling en dagbesteding - zorgkosten
Vanaf 2023 zijn de kosten voor jeugdhulp verdeeld over meerdere taakvelden. Op de taakvelden 6.72 A t/m D is een bedrag van € 8.795.000 geraamd. De kosten bedragen € 6.440.000. Per saldo een financieel voordeel van € 2.355.000.
Hierbij merken wij op dat de verdeling van de budgetten over de verschillende taakvelden een grove inschatting is geweest. We zien nu ook dat bepaalde taakvelden te hoog zijn ingeschat, maar ook andersom. Per saldo zijn het verschuivingen die geen invloed hebben gehad op de totaal geraamde kosten voor jeugdhulp.
In 2023 zijn meerdere initiatieven opgezet om de zorgkosten om te buigen. Een deel is gericht op het verbeteren van de kwaliteit en doelmatigheid van onze medewerkers. Verder is er een aanmeldteam gestart met als doel inwoners zoveel mogelijk te wijzen op de voorliggende voorzieningen en te helpen met de juiste indicatiestelling. Een ander belangrijke ingreep is het uitbreiden van het hulpaanbod gericht op preventie. Denk hierbij aan Buurtgezinnen, Homestart en Maatschappelijk Werk op school.

6.73A/B jeugdhulp met verblijf gezinsgericht / pleegzorg - zorgkosten
Vanaf 2023 zijn de kosten voor jeugdhulp verdeeld over meerdere taakvelden. Op de taakvelden 6.73 A t/m C is een bedrag van € 5.825.000 geraamd. De kosten bedragen € 7.140.000. Per saldo een financieel nadeel van € 1.315.000.
Hierbij merken wij op dat de verdeling van de budgetten over de verschillende taakvelden een grove inschatting is geweest. We zien nu ook dat bepaalde taakvelden te hoog zijn ingeschat, maar ook andersom. Per saldo zijn het verschuivingen die geen invloed hebben gehad op de totaal geraamde kosten voor jeugdhulp.

Het aantal beschikkingen met verblijf blijft hoog in Zevenaar. Dit is ongewenst, want deze vorm van zorg moet alleen ingezet worden als er echt geen alternatieven zijn. Onze inzet in 2023 op dit onderdeel heeft nog niet de gewenste vruchten geworpen.
Ook al is elke jeugdige met een verblijfsindicatie er een te veel, het blijft een gering aantal jongeren. Het is zeer dure zorg, waarbij gedurende 2023 de tarieven van deze zorgproducten ook tussentijds zijn verhoogd. Dit alles heeft ook voor verhoging van de totale kosten gezorgd.

6.74A/B/C Jeugdhulp GGZ en crisis - zorgkosten
Vanaf 2023 zijn de kosten voor jeugdhulp verdeeld over meerdere taakvelden. Op de taakvelden 6.74 A t/m C is een bedrag van € 3.785.000 geraamd. De kosten bedragen € 3.545.000. Per saldo een financieel voordeel van afgerond € 240.000.
Hierbij merken wij op dat de verdeling van de budgetten over de verschillende taakvelden een grove inschatting is geweest. We zien nu ook dat bepaalde taakvelden te hoog zijn ingeschat, maar ook andersom. Per saldo zijn het verschuivingen die geen invloed hebben gehad op de totaal geraamde kosten voor jeugdhulp.

6.81A Beschermd wonen - LVB kosten
Voor beschermd wonen zijn uitgaven geraamd voor LVB (licht verstandelijke beperking). Deze uitgaven worden jaarlijks betaald aan de centrumgemeente. Vooruitlopend op de invoering van de nieuwe wet met betrekking tot beschermd wonen hoeven wij dit bedrag niet over te maken aan de centrumgemeente. Dit levert een voordeel op van afgerond € 155.000.

6.81B Maatschappelijke- en vrouwenopvang - Veilig thuis
Jaarlijks betalen wij een bijdrage aan de stichting Veilig Thuis (via de VGGM). In 2023 is een voordeel op deze bijdrage ontstaan omdat de gemeenten Arnhem en Ede extra hebben bijgedragen. Zij hebben namelijk een hogere DUVO bijdrage ontvangen (decentralisatie uitkering vrouwen opvang). Daarnaast is gebleken dat er nog een bedrag van € 79.000 over 2021 terug moest worden betaald. Totaal een voordeel van € 185.000.

6.82A Jeugdbescherming - zorgkosten
Vanaf 2023 zijn de kosten voor jeugdhulp verdeeld over meerdere taakvelden. Op het taakveld 6.82A is een bedrag van € 750.000 geraamd. De kosten bedragen € 790.000. Per saldo een financieel nadeel van € 40.000.
Hierbij merken wij op dat de verdeling van de budgetten over de verschillende taakvelden een grove inschatting is geweest. We zien nu ook dat bepaalde taakvelden te hoog zijn ingeschat, maar ook andersom. Per saldo zijn het verschuivingen die geen invloed hebben gehad op de totaal geraamde kosten voor jeugdhulp.
Het gaat hierbij met name om kosten die zijn ingezet vanuit een rechterlijke uitspraak. Deze zijn vrijwel niet te beïnvloeden vanuit de gemeente.

0.10 Onttrekkingen reserves - Noodherstelfonds ondernemers
Incidenteel is vanuit het Noodherstelfonds een totaalbedrag beschikbaar gesteld € 300.000 (€ 150.000 voor het inkopen van trajecten voor schuldhulpverlening bij onze partners voor het project 'Ondernemersdienstverlening' en € 150.000 voor de 'Vangnetregeling BBZ ondernemers'). Wij hebben hiervoor een onttrekking aan de algemene reserve begroot. De werkelijke onttrekking bedraagt € 76.000. Per saldo zijn de lasten en de onttrekkingen in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de onttrekkingen een nadeel van € 224.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Tijdelijk noodfonds
Incidenteel is een bedrag van € 100.000 beschikbaar gesteld uit het tijdelijk noodfonds om toegenomen betalingsproblemen en financiële kwetsbaarheid van huishoudens te voorkomen. De werkelijke onttrekking bedraagt € 71.000. Per saldo zijn de lasten en de onttrekkingen in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de onttrekkingen een nadeel van € 29.000.

Programma 6 Sociaal domein - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Volksgezondheid en milieu

7.1 Volksgezondheid en milieu - Jeugdgezondheidszorg
Diverse kosten voor de jeugdgezondheidszorg zijn bekostigd uit de middelen van de specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed, voordeel € 19.000). Daarnaast zijn de kosten van de JOGG (Jongeren Op Gezond Gewicht) volledig bekostigd uit de middelen van de specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed / voordeel € 48.000). Totaal voordeel bedraagt € 67.000.

7.1 Volksgezondheid en milieu - Jeugdgezondheidszorg (Bijdrage gemeenschappelijke regeling VGGM)
In 2023 is de subsidie aan de VGGM voor het deel lokaal maatwerk jeugdgezondheidszorg over 2022 lager vastgesteld en afgerekend. Corona speelde toen nog een rol en daarom werden er minder ondersteuningstrajecten voor ouders ingezet dan voorzien (voordeel € 17.000). Daarnaast zijn diverse onderdelen (voordeel € 33.000) van het lokale maatwerk van de VGGM bekostigd uit de specifieke uitkering voor het onderwijsachterstandenbeleid en de specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (SPUK Breed). Totaal voordeel € 50.000.

7.1 Volksgezondheid en milieu - Jeugdgezondheidszorg (SPUK Breed)
M.i.v. 2023 ontvangen we van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld zijn aan het eind van het jaar bekend en bedragen afgerond € 37.000 (nadeel). Tegenover de werkelijke lasten wordt het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed ingezet als dekking (zie ook toelichting voordeel onder baten bij dit taakveld).

7.1 Volksgezondheid en milieu - Volksgezondheid (SPUK Breed)
M.i.v. 2023 ontvangen we van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld zijn aan het eind van het jaar bekend en bedragen € 176.000 (nadeel). Tegenover de werkelijke lasten wordt het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed ingezet als dekking (zie ook toelichting voordeel onder baten bij dit taakveld).

7.1 Volksgezondheid en milieu - Jeugdgezondheidszorg (SPUK Breed)
M.i.v. 2023 ontvangen we van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld zijn aan het eind van het jaar bekend en bedragen € 36.960. Tegenover de werkelijke lasten wordt het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed ingezet als dekking (Voordeel afgerond € 37.000 / zie ook toelichting voordeel onder lasten bij dit taakveld).

7.1 Volksgezondheid en milieu - Volksgezondheid (SPUK Breed)
M.i.v. 2023 ontvangen we van het Rijk een specifieke uitkering 'versterking voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023-2026' (zgn. SPUK Breed). De totale uitkering bedraagt ruim € 886.000 en is verdeeld over 15 onderdelen en diverse taakvelden binnen programma's 5, 6 en 7 (Sport, cultuur en recreatie/Sociaal domein/Volksgezondheid en milieu). De totale werkelijke lasten voor dit onderdeel/taakveld worden gedekt door het daarvoor beschikbare deel van de SPUK Breed (zijnde € 176.000 voordeel).

7.2 Riolering - Klimaatregelingen
De vacature voor beleidsmedewerker klimaatadaptatie en biodiversiteit is in november 2023 ingevuld en derhalve is het budget grotendeels niet besteed. Hierdoor zijn de lasten lager dan begroot.

7.2 Riolering - Onderhoud en reparaties (vrijverval en mechnische riolering)
In 2023 hebben we een aantal calamiteiten gehad (afgebroken PVC buizen), waaronder de Zwanenwaay in Babberich, Koestraat in Lathum en Heilige Huisjes in Zevenaar. Hiervoor en in verband met ziekte is extra capaciteit ingehuurd. Daarnaast is in 2023 sprake geweest van de huur van een kolkenzuiger in verband met noodzakelijk onderhoud en reparaties.   

7.2 Riolering - Voorziening
Het resultaat binnen het product riool is negatief. Omdat riolering een gesloten systeem betreft hebben we het nadeel (€ 111.000) uit de voorziening gehaald.

7.2 Riolering - Rioolheffing
Ten opzichte van de raming zien we een voordeel van € 461.000. Als gevolg van lagere kosten onder meer bij beheer riolering is gedurende het jaar de raming van de opbrengsten rioolheffing naar beneden bijgesteld. Dit is achteraf niet juist en hadden we moeten verrekenen met de reserve. De opgehaalde bedragen bij de belastingplichtingen zijn correct. Echter ten opzichte van de begroting verklaren wij een financieel-administratief verschil van € 461.000 voordelig.

7.3 Afval - Afvalinzameling
De kosten voor afvalinzameling zijn € 255.000 hoger dan begroot. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de extra bijdrage die de RDL aan de gemeente vraagt mede als gevolg van het aanbiedstation (€ 160.000) en de toegenomen inzamelkosten (€ 126.000). De inzamelkosten zijn hoger omdat in loonschalen, waar de medewerkers van RDL onder vallen, de loonstijging procentueel hoger dan gemiddeld is geweest.
Bij het aanbiedstation was de hoeveelheid gebracht afval meer dan 30% lager dan geraamd en als gevolg daarvan waren er ook minder inkomsten. Het aanbod daalde al enige tijd en is versterkt door de nieuwe tariefstructuur van het nieuwe aanbiedstation. Puin is bijvoorbeeld veel duurder geworden.  
Daarnaast zijn er ook kosten die lager zijn dan begroot (€ 31.000). Deze hebben met name betrekking op de kosten voor restafval huishoudelijk en PMD.

7.3 Afval - Afvalstoffenheffing
Ten opzichte van de raming zien we een voordeel van € 182.000. Als gevolg van lagere kosten onder meer bij afvalinzameling is gedurende het jaar de raming van de opbrengsten afvalstoffenheffing naar beneden bijgesteld. Dit is achteraf niet juist en hadden we moeten verrekenen met de reserve. De opgehaalde bedragen bij de belastingplichtingen zijn correct. Echter ten opzichte van de begroting verklaren wij een financieel-administratief verschil van € 182.000 voordelig.

7.4 Milieubeheer - Aanpak energiearmoede
Door het Rijk zijn middelen beschikbaar gesteld voor de aanpak energiearmoede. Deze middelen kunnen tot en met 2025 ingezet worden. Eind 2022 is hiervoor het plan van aanpak opgesteld. In 2023 zijn we begonnen met de uitvoering door inzet van energiefixers waarvan de kosten nog uit een ander project gefinancierd konden worden. De witgoedregeling is nog niet ingevoerd. Een voorstel hiervoor is in de maak en de regeling zal in 2024 en 2025 worden uitgerold. Tenslotte was het isolatieprogramma Zevenaar in 2023 nog in ontwikkeling waardoor in 2023 niet gestart is met de uitvoering. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de lasten een voordeel van € 789.000.

7.4 Milieubeheer - Duurzaamheidsbeleid
In het uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2023-2025 was een bedrag van € 208.000 opgenomen voor 2023. De realisatie was € 41.000. De redenen hiervoor zijn divers. Zo was onvoldoende capaciteit beschikbaar voor de uitrol "Energieneutraal eigen organisatie: van afval naar grondstof". Voor "Energieneutraal samenleving: ondersteuning initiatieven samenleving" is er een ronde geweest van Zevenaar Doet, maar hier zijn (maar) twee duurzame initiatieven aangemeld. Voor "Energieneutraal samenleving: stimuleren energiebesparende maatregelen" heeft de voorbereidingsfase meer tijd gekost dan vooraf gedacht waardoor de uitvoering in 2024 van start zal gaan. Tenslotte "Wijk van de toekomst: aardgasvrij Angerlo": vanwege onvoldoende goede mogelijkheden om Angerlo via een collectieve oplossing aardgasvrij te maken, is besloten om de volgende fase van het project uit te stellen. Dekking van de lasten vindt plaats uit de bestemmingsreserve duurzaamheid. Per saldo zijn de onttrekkingen uit de reserve en de lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de lasten een voordeel van € 167.000.

7.4 Milieubeheer - Energietransitie
Er zijn in 2023 minder aanvragen voor duurzame initiatieven ingediend. Daarnaast zijn er in 2023 geen kosten geweest voor de monitoring CO2 prestatieladder. Een voordeel bij de lasten van € 43.000.

7.4 Milieubeheer - Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid
Door het Rijk zijn middelen beschikbaar gesteld voor het vergroten van de capaciteit voor de uitvoering van klimaat- en energiebeleid met als doel het behalen van de doelstellingen van de Klimaatwet. Vanwege gebrek aan capaciteit kon hier in 2023 onvoldoende uitvoering aan worden gegeven. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de lasten een voordeel van € 577.000.

7.4 Milieubeheer - Uitvoering en toezicht
Jaarlijks is, binnen de GR ODRA, een bedrag beschikbaar voor het aandeel "Vraaggestuurd advieswerk". Doordat er in 2023 meer handhaving is uitgevoerd zijn er extra werkzaamheden uitgevoerd binnen het programma “handhaving” (zie 8.3 omgevingsvergunningen en toezicht). Daarnaast heeft de ODRA extra advieswerkzaamheden uitgevoerd bij ruimtelijke projecten en aanvragen omgevingsvergunningen. Er is in 2023 uiteindelijk 113 procent van het vastgestelde werkprogramma uitgevoerd. Dit heeft bij het taakveld milieubeheer geleid tot een nadeel van € 60.000.

7.4 Milieubeheer - Warmtenet Zevenaar fase 4
Vanwege de landelijke ontwikkelingen op het gebied van het publieke aandeel bij warmtenetten zijn de onderhandelingen met het warmtebedrijf (Vattenfall) on-hold gezet. Voor het warmtenet stad Zevenaar zijn we een alternatief aan het onderzoeken. Een deel van het budget is in de tweede voortgangsrapportage 2023 doorgeschoven naar 2024. Uiteindelijk is in 2023 nog minder besteed dan eerder verwacht. Bij de lasten een voordeel van € 62.000.

7.4 Milieubeheer - Aanpak energiearmoede
De uitvoering van de aanpak energiearmoede wordt gedekt door een SPUK-uitkering. De resterende middelen worden overgeheveld naar 2024. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de baten een nadeel van € 789.000.

7.4 Milieubeheer - Tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid
De uitvoering van de tijdelijke regeling capaciteit decentrale overheden voor klimaat- en energiebeleid wordt gedekt door een SPUK-uitkering. De resterende middelen worden overgeheveld naar 2024. Per saldo zijn de baten en lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. Bij de baten een nadeel van € 577.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Duurzaamheid
Op begrotingsbasis is rekening gehouden met een onttrekking uit de bestemmingsreserve duurzaamheid van € 209.000. De werkelijke onttrekking is € 41.000. Per saldo zijn de lasten en onttrekkingen budgettair neutraal. Bij de onttrekkingen een nadeel van € 167.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Riolering
Het resultaat binnen het product riolering is negatief. In de raming hebben we rekening gehouden met een onttrekking uit de reserve van € 233.000. De werkelijke onttrekking is € 194.000, hierin is begrepen een extra dotatie voorziening belastingdebiteuren van (€ 13.200). Hierdoor hebben we € 39.000 minder onttrokken uit de reserve riolering, derhlave een nadeel bij de onttrekkingen.

0.10 Onttrekkingen reserves - Afval
Het resultaat binnen het product afval is negatief. In de raming hebben we rekening gehouden met een onttrekking uit de reserve afval van € 75.000. In werkelijkheid is dit € 163.000. Dit wordt onder meer veroorzaakt door hogere kosten voor afvalverwerking en inzamelkosten (zoals hiervoor toegelicht). Hierdoor hebben we € 87.000 meer onttrokken uit de reserve afval, derhalve een voordeel bij de onttrekkingen.

Programma 7 Volksgezondheid en milieu - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.

Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing

8.1 Ruimte en leefomgeving - Dorpendeal Lathum
In november 2022 is de samenwerkingsovereenkomst dorpendeal "Lathum later" ondertekend. Deze overeenkomst vormt de basis voor samenwerking om de sociale cohesie van Lathum te versterken en vloeit voort uit een lokaal initiatief vanuit de Lathumse gemeenschap. De eerste fase dient te leiden tot een uitgewerkt plan met daarbij behorende investeringsbegroting. Hiermee is in 2023 een start gemaakt. De provincie Gelderland heeft € 400.000 subsidie toegekend onder de voorwaarde van 50% co-financiering. Begroot voor 2023 was € 250.000. De realisatie was € 158.000. Een voordeel bij de lasten van € 92.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving - Invoering Omgevingswet
Voor de invoering van de Omgevingswet zijn ook middelen beschikbaar gesteld uit de algemene reserve. Begroot was € 486.000. De realisatie in 2023 bedroeg € 405.000. Dekking hiervan vindt voor € 274.000 plaats uit de middelen welke zijn opgenomen in de decembercirculaire 2023 voor invoeringskosten Omgevingswet. Eind 2023 resteert in de algemene reserve nog een bedrag van € 505.000. Bij de lasten een voordeel van € 81.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving - Bestemmingsplan buitengebied
Vanwege capaciteit is in 2023 minder tijd besteed aan dit plan dan vooraf was gepland. Het bestemmingsplan wordt nu in 2024 opgepakt. Hiervoor hebben we o.a. externe hulp ingeschakeld voor de beantwoording van de zienswijzen die op het plan zijn ingediend.  

8.1 Ruimte en leefomgeving - Ruimtelijke ordening
Het was de verwachting en de bedoeling dat nog negen (paraplu)bestemmingsplannen voor inwerkingtreding van de Omgevingswet opgesteld en beoordeeld zouden worden. Helaas is dit niet gelukt. Er is intern prioriteit gegeven aan de implementatie van de Omgevingswet en het doorvoeren van de minimale eisen. Sommige gemeentelijke paraplubestemmingsplannen zijn niet tijdig opgesteld. Een voorbeeld hiervan is het paraplubestemmingsplan Parkeren. Er is voor gekozen om eerst een evaluatie te doen van het parkeerbeleid alvorens een nieuw planologisch regime op te laten stellen. Een ander voorbeeld is het paraplubestemmingsplan Evenementen. Door het ontbreken van de benodigde beleidsstukken is het niet gelukt om dit plan voor de inwerkingtreding in procedure te brengen. Dit alles heeft geleid tot een voordeel in 2023 van € 42.000.

8.1 Ruimte en leefomgeving - Dorpendeal Lathum
In november 2022 is de samenwerkingsovereenkomst dorpendeal "Lathum later" ondertekend. Deze overeenkomst vormt de basis voor samenwerking om de sociale cohesie van Lathum te versterken en vloeit voort uit een lokaal initiatief vanuit de Lathumse gemeenschap. De eerste fase dient te leiden tot een uitgewerkt plan met daarbij behorende investeringsbegroting. Hiermee is in 2023 een start gemaakt. De provincie Gelderland heeft € 400.000 subsidie toegekend onder de voorwaarde van 50% co-financiering. Begrote subsidie voor 2023 was € 125.000. De realisatie was € 79.000. Een nadeel bij de baten van € 46.000.

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerrein) - Grondexploitatie Zevenaar-oost wonen
Ten behoeve van de jaarlijkse herziening van de grondexploitaties heeft een integrale doorrekening plaatsgevonden. Een en ander op basis van actuele marktontwikkelingen en een notitie parameters welke in april 2024 door ons is vastgesteld. Deze jaarlijkse herziening is vervat in de uitvoeringsrapportage grondexploitaties 2023. In deze uitvoeringsrapportage is het verwachte resultaat voor Zevenaar-oost wonen becijferd op negatief € 30.236.000 op basis van netto contante waarde (NCW) per 1 januari 2024. Ten opzichte van vorig jaar is dat een verbetering van € 359.000 NCW. Hiervoor kunnen de volgende oorzaken gegeven worden:

1. De grondopbrengsten in de grondexploitaties zijn bijgesteld op basis van de grondprijsbrief 2024 en onlangs tot stand gekomen overeenkomsten. Dit heeft een negatief effect van € 312.000. Dit komt mede door verschuiving van de aansluitbijdragen naar overige opbrengsten. Het saldo voor overige opbrengsten heeft daarmee een positief effect van € 141.000. Per saldo een nadelig effect van € 171.000.

2. Enkele deelgrondexploitaties binnen Zevenaar-oost wonen zijn voor een groot deel woonrijp gemaakt. In deze deelgebieden heeft dit gezorgd voor gedeeltelijke vrijval van kosten die geraamd waren maar niet meer benodigd zijn voor het bouwrijp maken. In de grondexploitaties is het budget behouden ten behoeve van het woonrijp maken. In totaliteit heeft dit een positief effect van € 100.000.

3. De rente-effecten op de diverse deelgrondexploitaties Zevenaar-oost wonen bedragen € 331.000 voordelig. Langere looptijden door vertraging leveren rentekosten op echter door de lagere rentevoet (1,18% in plaats van 1,23%) heeft voor deze grondexploitatie een gunstige uitwerking. De verplichte discontovoet van 2% (waarmee het grondexploitatieresultaat contant wordt gemaakt) wijkt de laatste jaren in de toenemende mate af van de rekenrente. De rekenrente (welke ook aan regels onderhevig is), laat al enkele jaren een dalende tendens zien en is voor afgelopen jaar bepaald op 1,18% het toenemende verschil tussen discontovoet en rekenrente werkt bij negatieve grondexploitaties voordelig uit.

4. De percentages voor kosten- en opbrengstenstijging zijn geactualiseerd op basis van de notitie parameters 2024. Een lager percentage kostenstijging en een hogere percentage opbrengstenstijging lijden tot een positief effect van € 351.000.

5. Er heeft een prijspeilcorrectie plaatsgevonden om de budgetten te actualiseren naar huidig prijsniveau. Dit levert een nadeel op van € 256.000.

6. Overige verschillen grondexploitatie Zevenaar-Oost wonen: € 4.000 voordelig.

8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerrein) - Grondexploitatie Babberich - Middag Oost & Zwanenwaay
Ten behoeve van de jaarlijkse herziening van de grondexploitaties heeft een integrale doorrekening plaatsgevonden. Een en ander op basis van actuele marktontwikkelingen en een notitie parameters welke in april 2024 door ons is vastgesteld. Deze jaarlijkse herziening is vervat in de uitvoeringsrapportage grondexploitaties 2023. In deze uitvoeringsrapportage is het verwachte resultaat voor grondexploitatie Babberich - Middag Oost & Zwanenwaay becijferd op negatief € 3.854.000 op basis van netto contante waarde (NCW) per 1 januari 2024. Ten opzichte van vorig jaar is dat een verbetering van € 296.000 NCW. Hiervoor kunnen de volgende oorzaken gegeven worden:

1. De grondprijzen in deze grondexploitatie zijn aangepast op basis van de grondprijsbrief 2024 en onlangs tot stand gekomen overeenkomsten. Met name de aanpassingen in fasering binnen deelgrondexploitatie Middag Oost hebben een positieve uitwerking op de grondexploitatie van € 113.000.

2. Aanpassingen in faseringen binnen bouw- en woonrijp maken en het verlagen van budget voor ‘nadere detaillering’ leidt tot een positief verschil van € 32.000.

3. De rente-effecten bedragen € 59.000 voordelig. De verplichte discontovoet van 2% (waarmee het grondexploitatieresultaat contant wordt gemaakt) wijkt de laatste jaren in toenemende mate af van de rekenrente. De laatste (welke ook aan regels onderhevig is), laat al enkele jaren een dalende tendens zien en is voor afgelopen jaar bepaald op 1,18%. Het toenemende verschil tussen discontovoet en rekenrente werkt bij negatieve grondexploitaties voordelig uit.

4. Aanpassingen in faseringen voor bouw- en woonrijp maken hebben een positief effect op het budget voor VTU- en plankosten van € 23.000 op de grondexploitatie. Er was geen reden om het budget voor VTU- en plankosten extra op te hogen.

5. Er heeft een prijspeilcorrectie plaatsgevonden om de budgetten te actualiseren op het huidige prijsniveau. Dit heeft een negatief effect van € 50.000.

6. De percentages voor kosten- en opbrengstenstijging zijn geactualiseerd op basis van de notitie parameters 2024. Een lager percentage kostenstijging en een hogere percentage opbrengstenstijging lijden tot een positief effect van € 121.000

7. Overige verschillen grondexploitatie Babberich - Middag Oost & Zwanenwaay: € 2.000 nadelig.

8.3 Wonen en bouwen - Wonen
Eind 2022 is het regieteam op gang gekomen. De verwachting was dat hiervoor € 500.000 uit de bestemmingsreserve woningbouw nodig zou zijn. Doordat veel uren van het regieteam konden worden toegerekend aan grondexploitaties en andere projecten was de uiteindelijke realisatie € 117.000. Daarnaast is voor het project flexwoningen Reisenakker een bedrag van € 500.000 beschikbaar gesteld uit dezelfde bestemmingsreserve. De realisatie in 2023 bedroeg € 33.000. Per saldo zijn de onttrekkingen uit de reserve en de lasten in de jaarrekening budgettair neutraal. In totaal een voordeel bij de lasten van € 350.000.

8.3 Wonen en bouwen - Omgevingsvergunningen en toezicht
In 2023 zijn door GR ODRA meer vergunningen behandeld dan vooraf was begroot. Hierdoor zijn er hogere kosten voor beoordelingen bouw (toets constructies bouwplannen) en beoordelingen van milieu (bodemonderzoeken, geluid, externe veiligheid, stikstof). Hier staan hogere legesopbrengsten tegenover. Een nadeel bij de lasten van € 54.000.

8.3 Wonen en bouwen - Welstand
Doordat er in 2023 een aantal grotere bouwprojecten zijn vergund zijn ook de advieskosten voor welstand hoger uitgevallen dan begroot. Hier staan hogere legesopbrengsten tegenover. Bij de lasten een nadeel van € 39.000.

8.3 Wonen en bouwen - Omgevingsvergunningen en toezicht
In de tweede voortgangsrapportage 2023 is de verwachting uitgesproken dat voor een bedrag van € 791.000 aan leges ontvangen zou worden. In werkelijkheid is € 1.583.000 ontvangen. Dit kan verklaard worden doordat in het vierde kwartaal 2023 nog een aantal omgevingsvergunningen vergund is voor grote bouwprojecten. Mede hierdoor is er € 792.000 aan extra legesinkomsten binnengekomen voor het jaar 2023.

8.3 Wonen en bouwen - Omgevingsvergunningen en toezicht
In 2022 zijn twee dwangsommen opgelegd in het kader van de Wet milieubeheer. Deze vorderingen zijn in 2023 volledig voorzien. Een nadeel van € 200.000.

8.3 Wonen en bouwen - Welstand
Doordat er in 2023 een aantal grotere bouwprojecten zijn vergund, zijn de legesopbrengsten voor welstand hoger uitgevallen dan begroot. Een voordeel aan legesinkomsten van € 45.000.

0.10 Onttrekking reserves - Invoering Omgevingswet
De onttrekking aan de algemene reserve voor de invoering van de Omgevingswet is opgenomen onder programma 0. De overheveling naar 2024 zoals opgenomen in de 2e voortgangsrapportage 2023 is opgenomen onder programma 8. Een voordeel bij de onttrekkingen van € 150.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Bestemmingsreserve woningbouw
In de begroting is rekening gehouden met een onttrekking uit de bestemmingsreserve van € 500.000. Zoals bij 8.3 Wonen en bouwen - Wonen is aangegeven is die onttrekking er in 2023 niet volledig geweest. Dit levert een nadeel op van € 350.000.

0.10 Onttrekkingen reserves - Bestemmingsplan buitengebied Gelders eiland
In de begroting is rekening gehouden met een onttrekking uit de bestemmingsreserve van € 51.000. De werkelijke onttrekking was nihil. Dit levert een nadeel op van € 51.000.

Programma 8 Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing - Overige verschillen
Naast de omschreven afwijkingen per taakveld zijn er diverse kleine verschillen (< € 25.000) die wij niet verder toelichten.